Hacı İbrahim Paşa’nın vakıf hizmetleri

İbrahim Paşa, çocuk yaşta saray mutfağında başladığı devlet hizmetine kethüdalık, kaptan-ı deryalık, sancak beyliği, beylerbeylik ve hac emirliği gibi muhtelif görevlerle devam etmiştir. Son olarak kendisine Girit valiliği ve Kandiye muhafızlığı tevcih olunmuştur. Bu görevi esnasında vefat etmiştir. Kandiye’de yaptırdığı mektebin bahçesi ebedi istirahatgahı olmuştur. Kethüdalık döneminden hayatının son demlerine kadar vakıflar kurmuş ve kurduğu vakıfların ayakta kalması için mal varlığını bu vakıflara aktarmıştır. İbrahim Paşa’nın vakıfları hakkında bilgi veren araştırmalar incelendiğinde bunların vakfiye temelli olduğu ve sadece İstanbul’da tesis edilen iki vakıftan bahsettiği görülmektedir. Bu çalışma ise Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi’nde bulunan farklı arşiv fonlarındaki perakende evrak ve defterlerin yanı sıra İbrahim Paşa tarafından kurulan vakıflara ait Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi’ndeki farklı tarihli dört ayrı vakfiyeden istifade edilerek hazırlanmıştır. İbrahim Paşa’nın kurmuş olduğu vakıflar, yine kendisi tarafından inşa ettirilen cami ve mektepleri finanse etmek için kurulmuştur. Tafsilatlı bir inceleme yapıldığında, hem kuruluş aşamasında hem de sonrasında, eğitim alanında önemli hizmetler sunduğu görülmektedir. Bu hizmetlerin sadece kendi bünyesindeki birimlerle sınırlı kalmamış olması da ayrı bir fark yaratmaktadır. Müstakil vakıf çalışmaları satır aralarında kalmış detayların gün yüzüne çıkarılmasını ve incelenen konunun daha iyi anlaşılmasını sağlamaktadır. Bu çalışmanın amacı İbrahim Paşa vakıflarının kuruluşunu, işleyişini ve topluma sunduğu hizmetleri anlatmaktır.