Kohlberg’in Ahlak Gelişimi Teorisine Göre Dede Korkut'un Yigenek’i

Dede Korkut Hikâyeleri Türk dilinin en önemli eserlerinden birisi olarak kabul edilmektedir. Bu hikâyeler Dede Korkut tarafından öncelikle sözlü anlatı geleneği olarak ortaya çıkmış, 15. yüzyılda ise yazılı olarak kayıt altına alınmıştır. İçerik bakımından Türklere dair somut ve soyut kültürel varlıklar hakkında bilgi edinebildiğimiz bu metinlerden birinin Dresden diğerinin de Vatikan arşivlerinde ortaya çıkmasından itibaren Türkoloji alanında sayısız incelemeler ve araştırmalar yapılmıştır. Mevcut araştırmanın amacı, Dede Korkut hikâyelerinin üçünde toplam 18 kere adı geçen Kazılık Koca Oğlu Yigenek karakterini Kohlberg'in bilişsel ahlak gelişimi kuramı çerçevesinde incelemektedir. Kohlberg, ahlaki gelişimin sosyal ve sosyal olmayan (fiziki) bilişsel gelişim içindeki bağlamsallaştırılmasını tanımlamak için ahlak ve ahlaki güdülenmeye dair teorik yaklaşımını “bilişsel gelişim” olarak adlandırmıştır. Kohlberg'e göre gelenek öncesi, geleneksel ve gelenek sonrası düzeylerde kesintisiz olarak gelişen ahlaki değerler her düzeyde iki evreye ayrılmaktadır. Araştırmada Kohlberg'in ahlak gelişimi kuramında sınırlarını belirlediği düzey ve evreler çerçevesinde Yigenek'in anlatılarda değinilen eylemleri, bakış açısı ve diyalogları değerlendirilmiştir.