Don Kazakları’nın Osmanlı topraklarına göçü ve İgnat Nekrasov’un vasiyeti

Bu makalede Kazakların Karadeniz’in kuzey steplerinde bir topluluk olarak ortaya çıktıkları 15. asırdan itibaren yaşadıkları coğrafyanın güçlü devletleri olan Çarlık Rusyası, Lehistan, Kırım Hanlığı ve Osmanlı Devleti’ne siyasi ve sosyal manada nasıl etkileri olduğu ele alınmaktadır. Çalışmanın giriş kısmında Kazak ve Ataman kelimelerinin etimolojisine odaklanılmış Don Kazakları ile Osmanlı-Rus münasebetleri incelenmiştir. Don Kazakları, atamanları İgnat Nekrasov liderliğinde anlaşmazlığa düştüğü Rusya’dan Osmanlı toprakları olan Kuban bölgesine ve sonrasında Anadolu’ya ve Rumeli’ye göçmüşlerdir. İgnat Nekrasov, Osmanlı Devleti topraklarında yaşadıkları dönemde kimliklerini ve inançlarını korumak için sıkı kurallar içeren bir vasiyetname kaleme almış ve onun liderliğindeki Don Kazakları da bu kurallara sıkı sıkıya uymuşlardır. Böylece iki yüz elli yıldan fazla Anadolu’da yaşayıp dillerini, kültürlerini korumuş ve 1960’lı yıllarda, hem nüfuslarının azalması hem de evlilik problemleri gibi bazı nedenlerle Amerika ve Rusya’ya göç ederek Anadolu topraklarını terk etmişlerdir. Bu çalışma Osmanlı belgelerinde İğnad, Ağnad ve İnat Kazakları olarak adlandırılan bu toplulukların iki buçuk asırlık yaşayışlarına Türk ve Rus kaynakları üzerinden genel bir çerçeve çizmeyi amaçlamıştır.