“Öztürkçeciliğin” edebî eserlere yansıması

Hayatın yansıması olan edebiyatın toplumda yaşanan gelişmelerden etkilenmemesi mümkün değildir. Temel edebî eserlerden olan roman ve piyes için de aynı durum geçerlidir. Romanların ve piyeslerin ortaya çıkışında ve gelişmesinde birçok faktör önemlidir. Edebî eserlerin birçoğunda yazıldıkları dönemin siyasi, sosyal, kültürel şartlarının ve hâkim ideolojinin etkilerini görmek mümkündür. Bir eser yazarına bağlı olarak ortaya çıktığı için bütün bunlara yazar faktörünü de eklemek gerekir. Aynı zamanda edebî eserler toplumu değiştirme, dönüştürme, şekillendirme gibi fonksiyonlara da sahiptirler. Millî mücadelenin kazanılmasından sonra gelen 1930’lu yıllarda kültürel çalışmalara ağırlık verilir. Bu kültürel çalışmaların ağırlık noktasını “Türk Tarihi” ve “Türk Dili” ile ilgili yapılan faaliyetler oluşturur. Bu çalışmalara bağlı olarak birçok görüş ortaya konur ve tartışılır. Bunlardan biri de “Öztürkçe” kelime oluşturma ve yazma meselesidir. Cumhuriyet döneminde siyasi, sosyal, kültürel hayatta yaşanan değişim, gelişim ve yeniliklere bağlı olarak bu konular edebî eserlerde kendilerine yer bulurlar. Hâkim ideolojinin benimsetilmesinde ve yayılmasında özellikle romanlardan ve piyeslerden yararlanılır. Vâ-nû’ya ait Savaştan Barışa, tamamen “Öztürkçe” iddiasıyla yazılmış ilk ve tek romandır. Münir Hayri (Egeli)’nin Bir Ülkü Yolu, Taş Bebek ve Bayönder piyesleri de “Öztürkçe” ile yazılmışlardır. Biz de yazımızda, 1930’lu yıllarda popüler olan “Öztürkçe” meselesinin edebî eserlerde nasıl yer aldığını örnek metinler üzerinden incelemeye çalıştık.