İcra ve iflâs hukuku açısından ticarî davalarda arabulucuya başvuru zorunluluğu (TTK m. 5/A)

Ticarî davalar bakımından arabulucuya başvuru zorunluluğu Türk Ticaret Kanunu’nun 5/A maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması bir dava şartıdır. Arabulucuya başvuru zorunluluğunun dava konusu üzerinden tanımlanmış olması nedeni ile teori ve uygulamada hangi davaların bu zorunluluk kapsamında olduğu yoğun tartışmalara neden olmuştur. Bu tartışmalar özellikle icra ve iflâs hukuku alanında açılabilen davalar üzerinde yoğunlaşmıştır. Tartışmaların daha ziyade icra ve iflâs hukuku alanında açılan davalar üzerinde yoğunlaşmasının nedeni, bu davaların icra takipleri ile olan sıkı ilişkisi nedeniyle, talep sonucuna göre medeni yargı alanındaki gibi kolaylıkla tespit davası, eda davası ve inşaî dava şeklinde nitelendirilememesidir. Diğer taraftan bu davaların amacı ve korumaya çalıştığı menfaat dengesi de medeni yargı alanında açılabilen diğer davalardan farklıdır. Eldeki çalışmada, önce arabulucuya başvuru zorunluluğunun genel çerçevesi çizilmiş, sonra arabulucuya başvuru zorunluluğunun icra ve iflâs hukuku alanındaki genel etkisi üzerinde durulmuş, daha sonra ise icra ve iflâs hukuku alanında açılabilen bazı spesifik davalar arabulucuya başvuru zorunluluğu bakımından teker teker ele alınıp incelenmiştir.