Hatay’ın bağımsızlığı sürecinde Türkiye ve Türklere yönelik olumsuz propaganda faaliyetleri (1938-1939)
Çalışmanın amacı Hatay’ın bağımsızlığını kazanması sürecinde, Nisan 1938’den itibaren Hatay’daki seçim faaliyetlerinin başlamasıyla birlikte Türkiye ve Türkler aleyhinde yapılan olumsuz propaganda faaliyetlerini irdelemek olarak tanımlanır. 1936 yılında Hatay sorunun ortaya çıkmasıyla birlikte Türki...
Gespeichert in:
Veröffentlicht in: | History studies : international journal of history 2019, Vol.11 (3), p.1093-1112 |
---|---|
1. Verfasser: | |
Format: | Artikel |
Sprache: | tur |
Schlagworte: | |
Online-Zugang: | Volltext |
Tags: |
Tag hinzufügen
Keine Tags, Fügen Sie den ersten Tag hinzu!
|
Zusammenfassung: | Çalışmanın amacı Hatay’ın bağımsızlığını kazanması sürecinde, Nisan 1938’den itibaren
Hatay’daki seçim faaliyetlerinin başlamasıyla birlikte Türkiye ve Türkler aleyhinde yapılan olumsuz
propaganda faaliyetlerini irdelemek olarak tanımlanır.
1936 yılında Hatay sorunun ortaya çıkmasıyla birlikte Türkiye’nin yürütmüş olduğu barışçı diplomasi
meyvesini vermiş, Sandler raporu doğrultusunda Milletler Cemiyeti Nisan 1937’de Sancak’ın ayrı
varlığını kabul etmiştir. Sancak için hazırlanan statü ve anayasa gereğince yasama meclisinin
oluşturulması için seçimlerin yapılması kararlaştırılmıştır. Bu amaçla Nisan 1938’de Sancak’ta
seçimlerin başlaması öngörülmüştür.
Bu süreçte seçimlerin Türkler aleyhine sonuçlanması için Milletler Cemiyeti Seçim Komisyonu
üyeleri ve Fransa propaganda faaliyetlerine başlamıştır. Seçim Komisyonu seçim yönetmeliğini
Fransız görevlilerine danışarak hazırladığı gibi ayrıca halka bir beyanname neşrederek Türk olmayan
unsurların baskıya maruz kaldığını belirtmiştir. Öte yandan Fransa seçimlerin kendi lehine
sonuçlanması için Türkiye aleyhtarı propaganda faaliyetlerini hızlandırmıştır. Fransa, Suriye’de
bulunan Hınçak ve Taşnak Ermenilerini keza Arap nüfusunu Hatay’a taşıyarak bunları seçmen olarak
kaydetmiş, böylece bölgedeki Arap ve Ermeni nüfusunu artırmıştır. Seçimlerde Türklerden yana olan
Alevi halkı baskı altına almış, Türk listelerine kaydolmak isteyen seçmenlere gözdağı vermek için
listelere yazılanların katledileceğine ilişkin propaganda yayılmıştır. Bu şekilde Türklerin seçmen
sayısı az gösterilmeye çalışılmıştır. Fransa’nın kışkırtmalarıyla Arap dünyasında Türkiye aleyhtarı
propaganda faaliyetleri hız kazanmıştır. Fransa’nın propagandif tavrı bölgede bulunan etnik unsurlar
arasında gerginliği tırmandırmıştır.
Bölgede aktif propaganda yapan diğer bir ülke ise İtalya’dır. İskenderun’daki İtalyan konsolosu İtalya
lehine propaganda faaliyetlerini artırarak Alevilere “Alevi Faşistliği” propagandası yapmıştır.
Türkiye, Hatay’daki yabancıların muntazam bir şebeke kurarak bir program dâhilinde yaptıkları
propagandaları önlemek ve aktif bir karşı propaganda faaliyetine koyulmak gerektiğini anlamıştır.
Araştırmada 1938 Hatay seçimleri sırasında Fransa’nın ve bilahare İtalya’nın Türkler aleyhine yaptığı
propaganda faaliyetleri arşiv kaynaklarına dayanarak irdelenmiştir. Araştırmanın temel kaynağını
Genelkurmay ATASE Arşivi ve Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet Arşivindeki belgeler oluşturmuştur.
İlaveten süreli yayınlar ve telif eserlerden de yararl |
---|---|
ISSN: | 1309-4688 |
DOI: | 10.9737/hist.2019.755 |