Uyku ve Acik Bellek Arasindaki Iliski/The Relationship Between Sleep and Declarative Memory

Uyku fizyolojik olarak aktif bir süreç olup bilissel süreçlere iliskin fonksiyonu uzun zamandir bilinmektedir. Uykunun iki farkli asamada bellek ile iliskili olarak kritik oldugu bilinmektedir. Birincisi ögrenme öncesi olan bilginin kodlanmasi asamasi; ikincisi ise ögrenme gerçeklestikten sonra yeni bilgilerin kaliciligiyla iliskili olan konsolidasyon asamasidir. Konsolidasyonun bellegin pek çok formu için evrimsel olarak korunmus uykunun bir fonksiyonu oldugu düsünülmektedir. Bu derleme yazisinin amaci uykunun mikro ve makro yapilari ile açik-deklaratif bellek süreçlerinin iliskisini arastiran baslica çalisma bulgularini bir araya getirmektir. Öncelikle uyku tanimlanmis, sonrasinda uykunun açik bellek konsolidasyonu sürecindeki özgün rolü açiklanmistir. Bu baglamda öne sürülen aktif sistem konsolidasyonu ve sinaptik homeostazis hipotezleri anlatilmistir. Uyku deprivasyonunun açik bellek ve bilgi isleme süreçleri üzerine etkilerini arastiran çalisma sonuçlari özetlenmistir. Son olarak uykunun mikro yapisini olusturan uyku igcigi ve yavas dalga aktivitesinin bellek süreçleri üzerindeki rolü tartisilmistir.