Uticaj kombinovanih aktivnih punila na svojstva elastomernih materijala za ekoloski prihvatljive pneumatike / The influence of combined active fillers on the properties of elastomeric materials for eco-friendly tyres

Primenom stiren-butadienskog kaucuka kao prekursora mreže, i kombinacije nanocestica cadi i silicijum(IV)oksida (Si[O.sub.2]), pri razlicitim phr sadržajima (50/0, 35/15, 25/25, 15/35, 0/50 phr), sintetisani su nanokompoziti sa adekvatnim svojstvima za ekološki prihvatljive pneumatike. Proucavana je raspodela punila u elastomernoj matrici, i ispitan je uticaj kombinovanih punila na karakteristike mešanja, umrežavanje, kao i na termicka, dinamickomehanicka i mehanicka svojstva umreženih nanokompozita. Obrazovanje najvecih aglomerata je uoceno u u strukturi nanokompozita ojacanog sa 25 phr cadi i 25 phr sintetisanog silicijum(IV)oksida. Povecanjem sadržaja silicijum(IV)oksida u kombinovanom punilu, rastu vrednosti minimalnog momenta na 100, 150 i 160 [degrees]C (u skladu sa sklonošcu Si[O.sub.2] da ucestvuje u punilo-punilo interakcijama). Vreme pocetka umrežavanja i vreme optimalnog umrežavanja se produžavaju dodatkom Si[O.sub.2]. Primenom modulovane diferencijalno skenirajuce kalorimetrije i dinamicko-mehanicke analize je utvrdena temperatura prelaska u staklasto stanje. Kompoziti sa kombinovanim punilima ispunjavaju zahteve u industriji pneumatika, nisku vrednost mehanickog faktora gubitaka izmedu 40 i 80 [degrees]C, radi smanjenja otpornosti na kotrljanje i uštede u potrošnji goriva, uz istovremeno visoki histerezis na niskim temperaturama (od -20 do 0 [degrees]C), u cilju postizanja visoke otpornosti na klizanje na ledu i mokrom kolovozu. Utvrden je i uticaj dodatka kombinovanog punila na zateznu cvrstocu i otpornost na abraziju sintetisanih nanokompozita. Kljucne reci: stiren-butadienski kaucuk, kombinovano punilo, nanokompoziti, ojacanje elastomera, pneumatici. Reinforcing of elastomers by the addition of various nanofillers has led to significant improvements in elastomer properties, and therefore, to the increase of potentials for use as suitable materials for special applications. The aim of this study was to investigate the effects of combinations of two active fillers (carbon black and synthesized silica (50/0; 35/15; 25/25; 15/35; 0/50; phr)) on the morphology, curing, as well as thermal, dynamic-mechanical and mechanical properties of nanocomposites based on the styrene-butadiene rubber as the network precursor. Based on SEM results, the largest agglomerates were observed in the structure of the nanocomposite containing 25 phr of carbon black and 25 phr of Si[O.sub.2]. Determination of curing characteristics indicated that the minimum torque at