Identifikacija znacajnih pritisaka i procena uticaja ispustanja otpadnih voda na kvalitet vode reke Krivaje/IDENTIFICATION OF SIGNIFICANT PRESSURES AND ASSESSMENT OF WASTEWATER DISCHARGE ON KRIVAJA RIVER WATER QUALITY

Procena uticaja ispuštanja otpadnih voda je proces koji pomaže da se razume i oceni velicina rizika kao i verovatnoca da dode do rizika. U radu je primenjen analiticki okvir analize pritisaka i uticaja na reku Krivaju. Za procenu uticaja korišteni su podaci o izvoru i znacaju pritisaka zagadenja iz koncentrisanih izvora i podaci o stanju vodotoka dobijeni na osnovu monitoringa. Kako bi se uzelo u obzir kumulativno opterecenje izvršen je proracun maksimalnog opterecenja koje reka može da primi, a da ne dode do narušavanja njenog kvaliteta. Analize kolicine i kvaliteta otpadnih voda ukazuju na znacajne pritiske svih zagadivaca, zbog prekoracenja granicnih vrednosti emisije, pre svega biološke potrošnje kiseonika i amonijaka. Vecina pokazatelja kvaliteta vode reke Krivaje prekoracuju zahtevane vrednosti za dobar status. U slucaju parametara kiseonicnog režima i nutrijenata prekoracenje je vece od deset puta, te oni spadaju u parametre visokog rizika. Emitovano opterecenje iz koncentrisanih izvora je vece od prihvatne moci recipijenta pri svakom od merenih proticaja (pri maksimalnom izmerenom protoku opterecenje je 3 puta vece za organske materije i 11 puta za azot). Na osnovu sprovedenog monitoring programa i procene rizika ustanovljeno je da je Krivaja verovatno pod rizikom od nepostizanja zahtevanog kvaliteta vode. Kljucne reci: otpadne vode, procena uticaja, DPSIR, Krivaja, ekološki status. One of the key stages of the process of preparing management plans for the river basin is the analysis of pressures and impacts, as well as the risk assessment of failing to achieve the environmental objectives. DPSIR framework (Driving Forces-Pressure-State-Impact-Response) was developed by the European Agency for the environmental protection, and makes the conceptual basis for the pressures and impacts analysis, taking into account the complexity of the interactions in the environment and represents the tool for their analysis. Impact assessment of the water body requires some quantitative information to describe the condition of the water body and/or the pressures that act on it. The aim of the study was to determine the effect of wastewater discharge on Krivaja watercourse. Impact assessment is carried out based on data of polluters' wastewater and monitoring information for water in Krivaja. For each site at which sampling was performed, the specific risk quotients for surface water were calculated, as the ratio of the each pollutant concentration in surface water