Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın Tecvîdü’l-Kur’ân bi Lisâni’l-‘Arabî isimli risalesi: Tahkik ve tahlil

Bu çalışmada 18. yüzyılda 1703-1780 yılları arasında yaşamış, Türkçe, Arapça ve Farsça olmak üzere üç dilde birçok eser vermiş, Tillo’nun yetiştirmiş olduğu çok yönlü, büyük İslâm âlimlerinden Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın (ö. 1194/1780) Tecvîdü’l-Ḳur’ân bi Lisâni’l-‘Arabî isimli risalesi ele alınmıştır. Harflerin mahreç ve sıfatlarına uymak suretiyle Kur’ân’ın güzel okunmasını öğreten tecvid ilmiyle ilgili olan risalenin Türkiye kütüphanelerinde tespit edilen sekiz adet el yazma nüshası bulunmaktadır. Nüshalardan üçü Erzurum’da yazılan Mecmû‘atü’l-me‘ânî’de, üçü ‘Urvetü’l-İslâm’da biri de Mecmû‘atü’l-‘irfân’ın da içinde bulunduğu Mecmu‘a’da yer almaktadır. Diğeri de Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanesi’nde Tecvîdü’l-Ḳur’ân ismiyle kayıtlıdır. Ayrıca mezkûr eserlerden birkaçının Siirt ve Tillo’da bazı şahısların özel kütüphanelerinde bulunduğu tespit edilmiş ve eserlerin asıllarına ve fotokopilerine çeşitli nedenlerle ulaşılamamıştır. Çalışmada Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın hayatı ve eserleri hakkında kısaca bilgi aktarıldıktan sonra Tecvîdü’l-Ḳur’ân bi Lisâni’l-‘Arabî adlı Arapça mensûr risalenin Türkiye kütüphanelerinde tespit edilen el yazma nüshalarının özellikleri incelenip edisyon kritiği yapılacak ve risalede ele alınan konular tahlil edilecektir.