اثر کابرد منفرد و تلفیقی کودهای زیستی، شیمیایی و آلی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی ماریتیغال (Silybum marianum L.)

به منظور مطالعه اثر کاربرد منفرد و تلفیقی کودهای زیستی، آلی و شیمیایی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی ماریتیغال آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دوازده تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی90- 1389 اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل: شاهد، کود ورمی کمپوست، کود مرغی، کود شیمیایی، میکوریزا (Glomus mosseae)، بیوسولفور (Thiobacillus sp.)، میکوریزا + کود ورمی کمپوست، میکوریزا + کود شیمیایی، میکوریزا + کود مرغی، بیوسولفور+ کود ورمی کمپوست، بیوسولفور+ کود شیمیایی، بیوسولفور + کود مرغی بودند. نتایج این بررسی نشان داد که این تیمارها تنها بر تعداد گل آذین در هر بوته، قطر گل آذین و عملکرد دانه تأثیر معنی دار داشتند و بر سایر صفات تأثیری نداشتند؛ با این وجود مقایسه میانگین ها نتایج امیدبخشی در راستای کاهش مصرف کود شیمیایی و جایگزینی آن با کودهای زیستی و آلی را اثبات کرد. کاربرد کود بیولوژیک بیوسولفور سبب افزایش 73 درصدی تعداد دانه در هر گل آذین نسبت به شاهد گردید. بیشترین و کمترین میزان عملکرد به ترتیب در تیمارهای میکوریزا (9/792 کیلوگرم در هکتار) و میکوریزا + کود شیمیایی (8/452 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. کاربرد تلفیقی میکوریزا + کود مرغی سبب افزایش 26 درصدی روغن بذور نسبت به کاربرد کود مرغی شد. بیشترین و کمترین غلظت سیلیمارین به ترتیب به بذور تحت تیمار میکوریزا (44/5 میلی گرم در میلی لیتر) و میکوریزا + کود شیمیایی (78/2 میلی-گرم در میلی لیتر) و بیشترین میزان سیلیبین به تیمار میکوریزا (33/3 میلی گرم در میلی لیتر) اختصاص داشت. چنین به نظر می رسد که در صورت نیاز به مکمل های غذایی می توان به کاربرد ساده و تلفیقی بعضی از کودهای زیستی و آلی جهت ایجاد تعادل در مصرف کودهای شیمیایی در راستای افزایش حاصلخیزی و ماده آلی خاک و نیل به سوی کشاورزی پایدار در زراعت ماریتیغال بیش از پیش توجه کرد.