‘Adalet’ Yalnızca Çalışan Merkezli Midir? Adaletten Etkilenen Taraflar Üzerine Bir Literatür İncelemesi

İş dünyasında yoğun bir şekilde sosyal ilişkiler barındıran adalet, işletme disiplini için de tartışma konusu olmuş ve çalışanların adalet algıları ve adaletsiz uygulamalara tepkileri yaygınlıkla incelenmiştir. Adalet kavramına yönelik tartışmaların odağında iş yaşamında adaleti sağlamak olmasına rağmen, örgütsel adaletin, çoğunlukla, adaletten etkilenen taraf olarak çalışan merkezli biçimde incelendiği ve adaletin kaynağı olarak yöneticiler ile adaletin gözlemcisi olarak müşterilerin öneminin ihmal edildiği gözlemlenmiştir. Hâlbuki yöneticilerin uygulamalarındaki adaleti yorumlayabilmek ve aynı zamanda, bu uygulamaların hangi şekilde açığa çıktığını anlamak da işletme disiplini açısından önem arz etmektedir. Öte yandan, günümüz müşterileri yalnızca satın alacakları ürün özellikleri ile ilgilenmemekte, aynı zamanda işletmelerin uygulamalarını sosyal açıdan da değerlendirmekte ve burada, işletmeleri değerlendirirken adalet arayışında da bulunabilmektedirler. Buradan yola çıkarak bu çalışmada, çoğunlukla çalışan merkezli incelenen örgütsel adalet kavramını, yönetici ve müşteri bakış açılarını kapsayacak şekilde genişleten bir literatür özeti sunulması amaçlanmıştır. Bu amacı gerçekleştirmek üzere, çalışmaya adalet kavramının gelişimini ve işletme disiplinine kadar geliş sürecinin incelenmesiyle başlamış olup örgütsel adaletin tanımı ve kapsamı açıklanmıştır. Ardından, örgütsel adalet; çalışan, yönetici ve müşteri bakış açılarıyla irdelenmiş ve adaletin tesis edilmesinde tarafların birbiriyle etkileşiminin rolü olduğu tespit edilmiştir. Literatür incelemesi sonucunda elde edilen bilgiler; insan kaynakları, yönetim ve pazarlama disiplinleri açısından değerlendirilmiş olup değerlendirmelerin örgütsel adalet yazınına ve uygulamaya yönelik katkıları tartışılmıştır.