Hıristiyanlık Öncesi Gürcü Tanrılar Panteonu

Kafkasya coğrafyasının eski halklarından biri olan Gürcülerin eskilere dayanan tarihlerinin olduğu bilinmektedir. Gürcü toplumu miladi 4. yüzyılda Hıristiyanlığı kabul etmeden önce çeşitli tanrısal varlıklara tapmıştır. Gürcülerin, özellikle gök cisimlerini tanrısal varlık kabul ederek bir tanrılar panteonu oluşturdukları görülmektedir. Gürcü halk inançları, farklı tarihsel dönemlerin katmanlarından oluşmaktadır. Dolayısıyla bünyesinde antropomorfik, zoomorfik ve astral tanrısal varlıkları barındırmaktadır. Bu tanrılar, tarihsel süreç içerisinde Gürcü ailelerin ve bireyin birer hamisi olarak dinî ve sosyal hayatın düzenleyicisi konumuna gelmiştir. Gürcüler, bulundukları coğrafi konum itibarıyla çevre kültürlerin etkisi altında kalmıştır. Urartuların, Hititlerin ve Medlerin kontrolüne giren Gürcü kabileleri, MÖ. 550’lerden itibaren Pers İmparatorluğunun yönetimi altına girmiştir. Takip eden süreçte Büyük İskender’in bölgeyi istila etmesi ile Yunanlıların, ardından Romalıların, ilerleyen tarihlerde ise Arapların ve Türklerin yönetimi altında kalmışlardır. Bu durum Gürcü toplumunun sosyo-kültürel ve dinî yapısında değişim ve etkileşime yol açmıştır. Özellikle politeist bir dinî yapının söz konusu olduğu milattan önceki tarihlerde şekillenen tanrılar panteonunda yer alan birden fazla tanrısal varlığın, çevre kültürlerin etkisi altında şekillendiği görülmektedir. Gürcü Tanrılar Panteonu içerisinde yer alan tanrıları birincil ve ikincil tanrı(lar) olarak ele alabiliriz. Bu çerçevede varlığın yaratıcısı olarak kabul edilen Morige Gmerti Gürcü Panteonunda ilk sırada yer almaktadır. Esasında Gmerti, baş tanrı olarak kabul edilmekle birlikte onun yanında yer alan ve ikincil bir konumda olan iki tanrısal varlık daha mevcuttur. Baş tanrı Gmerti tüm işlerini bu yardımcıları eli ile hayata geçirmektedir. Bu sebeple Gürcü toplumunda Gmerti’den daha ziyade bu iki yardımcı tanrıya yönelik saygı ve tazimde bulunulmuştur. Bu bağlamda her ne kadar Gmerti bir baş tanrı olarak kabul edilse de esasında üçlü bir tanrı sisteminin varlığı söz konusudur. Bu üçlü tanrısal varlığın altında ise birden fazla tanrısal varlığın bulunduğu görülmektedir. İkinci dereceden tanrı olan bu varlıklar ise doğa olayları ile ilişkilendirilmiştir. Dolayısıyla yağmurun yağması hasadın bolluğu veya avın başarılı geçmesi bu ikinci dereceden tanrılara olan tazim ve sunularla doğrudan bağlantılıdır. Yukarıda değinildiği üzere Gürcü tanrılar Panteonunda yer alan tanrısal varlıkların önemli bir bölümü çevre