تأثیر امواج فراصوت در کنترل کرم ساقه‌خوار ذرت Sesamia nonagrioides

ساقه بر مدیترانه‌ای ذرت (Sesamia nonagrioides) یکی از آفات مهم در مزارع ذرت و نیشکر استان خوزستان، در منطقه جنوب غرب ایران می‌باشد. استفاده از امواج فراصوتی برای کنترل فیزیکی آفات دارای اندام شنوایی، می ­تواند جایگزینی مناسب برای کنترل شیمیایی در برنامه ­های مدیریت تلفیقی آفات باشد. در این مطالعه، تأثیر دورکنندگی بسامدها و شکل موج ­های مختلف امواج فراصوتی روی شب­ پره‌های این آفت در آزمایش ­های انتخاب آزاد مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین در آزمایش­ های غیرآزاد، تأثیر امواج فراصوت در بسامد مؤثر، روی برخی ویژگی­ های زیستی مراحل مختلف رشدی این آفت و الگوی پراکندگی لاروهای آن، مورد مطالعه قرار گرفت. بسامد 40 کیلو هرتز بیشترین اثر دورکنندگی برای شب­ پره­های این آفت داشت ولی شکل موج تأثیر معنی ­داری روی میزان دورکنندگی نشان نداد. در بسامد 40 کیلوهرتز، طول دوره رشدی لاروی اول تا سوم به صورت معنی ­داری (بین 97/4 تا 33/8 درصد) کاهش یافت. همچنین وزن کلیه سنین لاروی این آفت تحت تأثیر امواج فراصوتی کاهش معنی ­داری (بین 61/3 تا 66/12 درصد) را از خود نشان داد. بقای شب­ پره­ های نر و ماده­ به ترتیب 88/38 و 45 درصد کاهش یافت. همچنین بررسی الگوی پراکنش لاروها تحت تأثیر امواج فراصوت نشان داد که لاروها از منبع خروجی امواج فراصوت دوری می­ کنند و سعی دارند بیشترین فاصله را از آن داشته باشند. بنابراین، نتایج این تحقیق دلالت بر توانایی بالقوه این امواج در مهار جمعیت S. nonagrioides دارد. اگر چه لازم است نتایج این مطالعه­ آزمایشگاهی در شرایط مزرعه­­­ ای نیز تأیید شود.