Manastırlı İsmail Hakkı’nın Fusûlu’t-teysîr fî usûli’t-tefsîr Adlı Eseri ve Tefsir Usûlüne Katkısı

Osmanlı tefsir birikimi henüz yeterince aydınlatılabilmiş değildir. Son zamanlarda yapılan ilmî çalışmalarla bu kapalılık kısmen giderilmeye çalışılmış, fakat bu çabalar hâlihazırda istenen düzeye gelebilmiş değildir. Buradan hareketle çalışmamızda son devir Osmanlı âlimlerinden biri olan Manastırlı İsmail Hakkı’nın (1846-1912) pek bilinmeyen bir tefsir usûlü çalışması olan Fusûlu’t-teysîr fî usûli’ttefsîr isimli eseri üzerinde duracağız. Bu eser Manastırlı İsmail Hakkı’nın, Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâne’nin (Siyasal Bilgiler Fakültesi) birinci sınıfında okuyan öğrencilere ders kitabı olarak okutulmak üzere hazırlamış olduğu bir tefsir usûlü çalışmasıdır. Araştırmamızda Osmanlı dönemi tefsir usûlü çalışmaları bağlamında, müstakil olarak tefsir usûlüne dair kaleme alınmış eserler içerisinde değerlendirebileceğimiz bu çalışmanın sistematiği, muhtevası ve kaynakları üzerinde durulacaktır. Bu vesileyle bir Osmanlı âliminin tefsir usûlü geleneğine katkısı tartışılacak ve bir nebze de olsa Osmanlı dönemi tefsir usûlü çalışmalarının seyrine ışık tutulacaktır.