ارزیابی عملکرد سیستم‌های آبیاری بارانی کلاسیک با آبپاش متحرک در شهرستان خاش

هدف از تحقیق ارزیابی از 8 سامانه آبیاری بارانی کلاسیک با آبپاش متحرک در شهرستان خاش می‌باشد. جهت انجام کار ابتدا آب و خاک هر سامانه از نظر کیفیت، شدت نفوذپذیری خاک، شوری و قلیاییت مورد بررسی قرار گرفت. فشار و دبی آبپاش‌ها در آذر ماه 1397 اندازه‌گیری شد. آنگاه شاخص‌های ارزیابی یکنواختی کریستیان سن(CU)، یکنواختی توزیع(DU)، راندمان کاربرد واقعی(AELQ) و پتانسیل ربع پایین(PELQ)، راندمان تبخیر و بادبردگی(WDEL)، تلفات نفوذ عمقی(DP)، کفایت آبیاری(ADir) و راندمان کاربرد(Ea) محاسبه شد. میانگین یکنواختی کریستیان‌سن1/76 درصد، یکنواختی توزیع 2/65 درصد، راندمان واقعی کاربرد 3/43 درصد و راندمان پتانسیل ربع پایین 9/44 درصد، تلفات تبخیر و باد 1/22درصد، تلفات نفوذ عمقی 8/21 درصد، کفایت آبیاری 2/79 درصد و راندمان کابرد 06/56 درصد به‌دست آمد. آبیاری در سامانه‌های 3، 6 و 8 به‌صورت کامل انجام شده بود و در سایر سامانه‌ها مقادیر راندمان واقعی و پتانسیل کاربرد ربع پایین با هم برابر بود. سامانه‌های 2، 3، 6 و 8 ضریب یکنواختی و یکنواختی توزیع کمتر از مقدار توصیه شده مریام و کلر داشتند. طراحی نامناسب سامانه‌ها، استفاده هم‌زمان بیش از یک آبپاش، ضعف مدیریت بهره‌برداران و استفاده از لوازم فرسوده، از دلایل پایین بودن یکنواختی توزیع و راندمان کاربرد در این سامانه‌ها بود. همچنین مطالعات نشان داد در اکثر طرح‌ها، راندمان عملکرد سامانه‌ها پایین بود. لذا جهت رفع مشکلات لوازم و لوله‌های کهنه و خراب و آبپاش‌های معیوب باید از سامانه‌ها حذف گردد. ایستگاه پمپاژ جهت تأمین فشار مورد نیاز مجددا مورد بررسی قرار گیرد و به کشاورزان استفاده صحیح از سامانه‌ها را آموزش دهند.