بررسی تنوع ژنتیکی تحمل به شوری در کلکسیون هسته نخود تیپ کابلی بانک ژن گیاهی ملی ایران در مرحله جوانه زنی

شوری آب و خاک یکی از مهمترین عوامل محدودکننده کشاورزی خصوصاً در نواحی خشک و نیمه خشک می باشد.این پژوهش با هدف بررسی تحمل به شوری در مرحله جوانه زنی در 103 ژنوتیپ کلکسیون هسته نخود کابلی بانک ژن گیاهی ملی ایران به اجرا درآمد. به این منظور، ابتدا آستانه تحمل شوری ژنوتیپ ها با انتخاب نمونه ای تصادفی از بذرهای کلکسیون هسته و کاربرد غلظت های 0، 60، 120، 180، 210، 240 و 300 میلی مولار از نمک NaCl در قالب یک طرح فاکتوریل تعیین شد. بر اساس کاهش طول ساقه چه و ریشه چه به عنوان شاخصی از قدرت دانه رست و با در نظر گرفتن معادله خطی کاهش این صفات با افزایش غلظت نمک، آستانه تحمل ژنوتیپ ها در مرحله جوانه زنی غلظت 120 میلی مولار نمک NaCl تخمین زده شد. سپس با کاربرد غلظت 120 میلی مولار نمک NaCl به عنوان حد آستانه و غلظت 180 میلی مولار این نمک به عنوان غلظت بالاتر از حد آستانه تحمل، تحمل به شوری کل ژنوتیپ های کلکسیون هسته در مرحله جوانه زنی به همراه آب مقطر به عنوان تیمار شاهد در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت . نتایج نشان داد، اگرچه درصد جوانه زنی ، سرعت جوانه زنی ، طول ریشه چه و ساقه چه و وزن تر و خشک ریشه چه و ساقه چه در کلیه ژنوتیپ ها تحت تاثیر شوری کاهش یافت،اما ژنوتیپ های مختلف، عکس العمل متفاوتی را به غلظت های مختلف شوری به کار برده شده نشان دادند.تجزیه به مولفه ها و رسم نمودار بای پلات بر اساس توده زنده تولیدی در تیمارهای تنش و درصد کاهش طول ساقه چه و ریشه چه در مقایسه با تیمار کنترل نشان داد که ژنوتیپ های 6189، 5280 و5995 در هر دو غلظت نمک NaCl در گروه ژنوتیپ های متحمل قرار داشته و متحمل ترین ژنوتیپ ها در مرحله جوانه زنی بودند