SİYASET TEORİSİNE ANTROPOLOJİK BİR KATKI: İBN HALDUN’CU PERSPEKTİF BAĞLAMINDA SİYASAL BAĞIN ÇÖZÜMLENMESİ

Sözleşme kuramları, siyasal bağı – ve onun belirli bir iktidar alanı ile özdeşleşmiş olan Devlet olgusunu – varsayımsal biçimde türetmeye eğilimlidir. Buna göre siyasal bağ, hipotetik bir akıl yürütme yoluyla keşfedilen bir “doğal hukuk” düşüncesi ve onun tarafından sınırlandırılmış bir Devlet kavramı üzerinden geliştirilmektedir. Bu teorik mülahazaya getirilen eleştirilerin başında siyasal antropolojinin önerdiği varsayımlar bulunmaktadır. Siyasal antropoloji, siyasal bağın öncelikle doğa durumundan kesin bir biçimde koparılamayacağını, bu nedenle “devletsiz hal” (doğa durumu) ile “devletli hal” (sivil-siyasal toplum) arasında belli sürekliliklerin, benzerliklerin ve geçişlerin olduğunu öne sürer. Bu makale, siyasal antropolojinin sözleşme kuramlarına dair eleştirilerini İbn Haldun’un katkıları üzerinden okumayı amaçlamaktadır. İbn Haldun, Mukaddime adlı eserinde, siyasal antropolojinin kendini temellendirdiği bir perspektifle siyasal bağı çözümlemekte ve devlet olgusunu bu bağın içerisinden türetmektedir.