تاثیر تغذیه‌ سطوح مختلف پودر ضایعات جوجه‏ کشی بر عملکرد، گوارش‌پذیری و فراسنجه‏ های تخمیری شکمبه و خون بره‏ های پرواری

سابقه و هدف: فرآوری و تبدیل محصولات جانبی، پسماندها و ضایعات کشاورزی و استفاده مجدد از آن‏ها در چرخه تولید، راه حلی مناسب برای استفاده اقتصادی از این نوع محصولات به‏ویژه در تغذیه دام، طیور و آبزیان و یا در صنایع وابسته می‏باشد. در بخش پرورش طیور طبق گزارشات موجود سالیانه هزاران تن کود دامی و مرغی، ضایعات کشتارگاهی و ضایعات صنایع مرغداری به‏وجود می‏آیند که قابلیت مصرف توسط انسان را نداشته و حتی سبب آلودگی محیط زیست می‏شوند. مواد مغذی و انرژی موجود در فضولات، بستر، ضایعات کشتارگاهی طیور و کارخانجات جوجه‏کشی پس از حذف عوامل بیماری‏زا، قابل بازیافت و استفاده در جیره‏های دام‌‌‌ و -طیور می‏باشد. در تحقیق انجام ‌شده تاثیر استفاده از پودر ضایعات و باقیمانده موسسات جوجه‏کشی بر عملکرد، ‏گوارش‌پذیری مواد مغذی، فراسنجه‏های تخمیری شکمبه و خون بره‏های پرواری مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش‌ها: در این آزمایش تعداد 30 راس بره نر کرمانی با میانگین وزنی3/0±23 کیلوگرم و سن حدود شش ماهگی انتخاب ‌شده و به سه گروه ده‌تایی در قالب طرح کاملا تصادفی تقسیم شدند. به هر گروه یک جیره آزمایشی اختصاص داده شد. پودر ضایعات جوجه-کشی از کارخانه جوجه‌کشی واقع در شمال کشور تهیه شد و پس از تعیین ترکیب شیمیایی در سه سطح متفاوت صفر، سه و شش درصد در جیر‌ه‌ بره‌های پرواری استفاده گردید. جهت تعیین گوارش‌پذیری مواد مغذی از روش اندازه‏گیری مارکر داخلی خاکستر نامحلول در اسید استفاده گردید. در پایان 90 روز دوره اصلی پروار‌بندی، از مایع شکمبه بره‌ها در ساعات صفر، سه و شش ساعت پس از مصرف خوراک توسط لوله مری متصل به دستگاه ساکشن، جهت تعیین pH، نیتروژن آمونیاکی، جمعیت پروتوزوآ و اسیدهای چرب فرار نمونه-گیری به‌عمل آمد. در آخرین روز دوره و در ساعت پیش از مصرف خوراک، خون‌گیری از بره‌ها از ورید وداج جهت تعیین فراسنجه‌های بیوشیمیایی انجام گرفت. سپس بره‌ها در پایان دوره و پس از یک گرسنگی شبانه کشتار شده و لاشه سرد و گرم آن‌ها توزین شد.یافته‌ها: مصرف ماده خشک و اضافه وزن در بره‏های تغذیه شده با شش درصد پودر ضایعات جوجه‏کشی به‏طور معنی‏داری بیشتر از گروه شاهد بود (05/0>P)، در حالی که گوارش‌پذیری ظاهری الیاف نامحلول در شوینده‌اسیدی و خنثی تحت تأثیر افزودن پودر ضایعات جوجه‏کشی کاهش یافت. استفاده از شش درصد پودر ضایعات موجب افزایش وزن لاشه‌های گرم و سرد شد (05/0>P). میزان pH، غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه و جمعیت پروتوزوآ تحت تأثیر جیره‏های آزمایشی قرار نگرفت، در حالی که غلظت اسید پروپیونیک با افزودن ضایعات جوجه‌کشی به جیره افزایش و غلظت اسید استیک به‌طور معنی‌داری کاهش یافت (05/0>P). سطح کلسترول و همچنین گلوکز خون در بره‏های تغذیه شده با شش درصد ضایعات جوجه‏کشی از گروه شاهد بیشتر بود (05/0>P)، لیکن آنزیم‌های کبدی و نیتروژن اوره‌ای خون تحت تاثیر قرار نگرفتند.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به‌دست آمده، ترکیب شیمیایی