فضاهای پیراشهری و جمعیت پذیری حوضه آبریز ارومیه

پیراشهر، عرصه کنش فرآیندهای ناشی از ساختارهای اجتماعی ـ فضایی و تجلیگاه اثرگذاری شهرنشینی بر حیات روستایی و محیط طبیعی است. پژوهش حاضر، بررسی جایگاه فضاهای پیراشهری در جمعیت‌پذیری حوضه آبریز ارومیه و درنهایت برجسته‌سازی نقش شهر و پیراشهر بر ناپایداری دریاچه ارومیه را در کانون توجه قرار داده است. این پژوهش از منظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت روش، توصیفی ـ تحلیلی محسوب می‌شود و تحلیل‌های فضایی آن با استفاده از داده‌های نقاط جمعیتی (شهری و روستایی) سال 95 مرکز آمار ایران، انجام‌شده است. بر اساس نتایج تحلیل‌های مذکور، 83 درصد جمعیت کل حوضه آبریز ارومیه و بیش از 40 درصد جمعیت روستایی در فاصله 5 کیلومتری از شهرها استقراریافته‌اند. این جریان، مؤید شکل‌گیری خوشه‌های شهری و دامنه گسترده تأثیرگذاری فرآیندهای شهری بر حیات و بافتروستایی است. ازآنجایی‌که کانون‌های جمعیتی پیش‌گفته، بر گستره‌های اکولوژی پشتیبان حیات انسانی (دشت‌های آبرفتی) واقع‌شده‌اند، از طریق مصرف فزاینده منابع آب، بیشترین نقش را در ناپایداری اکوسیستم آبی دریاچه ارومیه ایفا کرده‌اند. ازاین‌رو در کنار توجه به فرآیندهای طبیعی، برجسته‌سازی فرآیند‌های شهری و پیراشهری در پایداری اکولوژیکی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، ضروری است.