DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ İZMİR’İN KURTULUŞ BAYRAMI KUTLAMALARI

Yunanlılar tarafından 15 Mayıs 1919’da işgal edilen İzmir, 9 Eylül 1922’de özgürlüğüne kavuşmuştur. Bundan sonra her yıl İzmir’in kurtuluş yıl dönümleri coşkulu bir şekilde kutlanmıştır. 1930’lu yıllara kadar yapılan törenlerde, 9 Eylül’ün manasına ve bağımsızlık ruhunun belleklere kazınması için verilen mücadeleye dikkat çekilmeye çalışılmıştır. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Türkiye’nin demokratikleşme çabaları ile çok partili siyasi hayata geçilmiş, dönemin en önemli muhalif partisi olan Demokrat Parti kurulmuştur. Tek parti Türkiye’sinde o güne kadar görülmemiş bu siyasi hareketlilik, DP’nin 1950 yılında iktidara gelmesiyle sonuçlanmıştır. On yıllık iktidarı dönemindeki siyasi ve toplumsal gerginlikler ile dış politikada meydana gelen olaylar DP yönetimini şekillendirirken bu gelişmeler İzmir’in kurtuluş bayramı kutlamalarına da yansımıştır. 9 Eylül, DP’liler tarafından halk ile yakın temas kurma konusunda bir yöntem olarak belirlenmiş, zamanla siyasi çekişmelerin odak noktası hâline gelmiştir. Halkın büyük ilgi duyduğu zafer alayının geçişi, partilerin gövde gösterisine dönüşmüştür. 1954 yılında Kıbrıs meselesinin Türk kamuoyunda millî bir mesele hâline gelmesi, daha önce Yunan işgaline maruz kalmış İzmir halkını, yine Yunan zulmüyle inleyen Kıbrıs Türkleriyle kader ortaklığı noktasında buluşturmuştur. Hâliyle bundan sonra yapılan kutlama törenleri daha çok Kıbrıs meselesinin gölgesinde ve bu davaya destek şeklinde gerçekleşmiştir. Her yıl yapılan kutlamalar, 1955 yılında meydana gelen 6-7 Eylül olayları ve sonrasında ilan edilen sıkıyönetim dolayısıyla gerçekleşmemiştir. Bu çalışmanın amacı, DP döneminde yapılan İzmir’in kurtuluş bayramı kutlamalarını dönemin gelişen siyasi, sosyal, ekonomik ve dış politik olayları doğrultusunda ele almaktır. Bayramın nasıl bir ruh hâliyle kutlandığı ise ulusal ve yerel basında çıkan haberler ve başlıklar doğrultusunda değerlendirilmiştir. Occupied by the Greeks on May 15, 1919, Izmir gained its freedom on September 9, 1922. After that, the anniversaries of İzmir's liberation were celebrated enthusiastically every year. During the ceremonies held until the 1930s, attention was drawn to the meaning of September 9 and the struggle to keep the spirit of independence engraved in memories. After the Second World War, Turkey has passed a multi-party political life with democratization efforts, the period's most important opposition party, the Democrat Party was founded. One party this unprecedented political activity in Tu