Öğretmen Adaylarının Değerlere İlişkin Metaforları

Bir toplumun sosyal, kültürel, ekonomik, milli ve manevi birçok kodunun şifresi olarak nitelendirebileceğimiz “değer” kavramı, yaşadığımız çağın en temel çalışma alanını oluşturmaktadır. Nitekim küreselleşen dünyada toplumlara özgü özellikler giderek yok olmakta ya da değişime uğramaktadır. Bu nedenle uluslara özgü değerlerin tespiti ve gelecek nesillere aktarılması hayati öneme sahiptir. Bu aktarımda en önemli vazife ise öğretmenlere düşmektedir. Bu nedenle değer kavramı ve bu kavram dahilindeki tüm bilinmezleri öğretmenlerin ve bu mesleğe henüz başlamamış öğretmen adaylarının her yönüyle bilmesi gerekmektedir. Bu araştırmaya da bu gereklilik kaynaklık etmiştir. Araştırmada iki kısımdan oluşan bir incelenmeye gidilmiştir. Bu kapsamda farklı alanlarda eğitim gören öğretmen adaylarının milli/manevi/evrensel değerlere yönelik metaforik algılarını belirlenmeye çalışan üç soruluk bir form kullanılmıştır. Yine aynı formda “Milli/manevi/evrensel değer nedir açıklayınız ve örnekler veriniz” şeklinde düzenlenmiş açık uçlu üç adet soru verilmiş ve öğretmen adaylarının daha çok bilgi ve kavrama düzeyinde değer kavramına ilişkin alt yapıları belirlenmeye çalışılmıştır. Nitel araştırma yöntemleri arasında yer alan fenomonolojik modelle desenlenen bu araştırmanın örneklemini 2017-2018 bahar yarıyılında Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesi bünyesinde yer alan Anabilim Dallarının 4. sınıflarında öğrenim gören ve araştırmaya gönüllü olarak katılmak isteyen toplam 182 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Amaçsal örnekleme yöntemiyle belirlenen araştırmanın çalışma grubunu 4. sınıflarda öğrenim gören öğretmen adayları oluşturmaktadır. Bu grubun belirlenmesindeki amaç, bu adayların hizmet öncesi eğitimlerinin son aşamalarında olmaları nedeniyle, daha fazla sayıda genel kültür, öğretmenlik meslek bilgisi ve alan bilgisi dersleri almaları ve bu derslerin kapsamına serpiştirilmiş olan milli, manevi ve evrensel değerler hakkında diğer öğrenim kademelerindeki öğrencilere göre daha fazla bilgiye sahip olmaları sayıltısıdır. Verilerin analizinde nitel yöntemler arasında yer alan içerik analizi çözümleme tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda araştırmaya katılan 182 öğretmen adayından; 154’ünün milli değer kavramına ilişkin geçerli 71 adet, 125’inin manevi değer kavramına ilişkin geçerli 59 adet, 140’ının ise evrensel değer kavramına ilişkin geçerli 67 adet metafor ürettikleri tespit edilmiştir. Katılımcı öğretmen adaylarının milli değer kavramına yönelik olarak en sık ürettikler