विश्वबालसाहित्येषु संस्कृतसाहित्यस्य, पञ्चतन्त्रस्य च प्रभाव

संस्कृतसाहित्यस्य अन्यभाषासु प्रभावः वर्तते इति तु सर्वविदम्। संस्कृतग्रन्थानाम् अनुवादाः अपि बहुधा प्रसिद्धाः। परन्तु संस्कृतपद्यानाम् पद्येषु एव अनुवादः जातः इत्यपि बोध्यम्। न केवलं भारतीयभाषासु पद्यात् पद्येषु अनुवादः जातः, अपि तु विदेशीयभाषासु अपि पद्यानुवादः जातः इति शोधलेखेऽस्मिन् उपस्थाप्यते। पञ्चतन्त्रस्य अन्यभाषासु या अनुवादयात्रा अस्ति, सा अपि अत्र उल्लिखिता। बालभोग्यानां पञ्चतन्त्रस्य कथानां विस्तारः सम्पूर्णे विश्वे विद्यते, एवं ताः कथाः एव विश्वस्य बालसाहित्यस्य आधारत्वेन उपस्थापिताः सन्ति। हितोपदेशकथाः, प्रह्लादचरितं, ध्रुवचरितं, हरिश्चन्द्रचरितं, सिंहासनद्वात्रिंशतिः, वेतालपञ्चविंशतिः, पञ्चतन्त्रम् इत्येतेषां संस्कृतपद्यसाहित्यानां भारतस्य सर्वासु भाषासु अनुवादः जातः, तस्य अनुवादस्य आधारेण अनेके प्रादेशिकाः कवयः स्वस्य निवीनं पद्यसाहित्यं रचितवन्तः। पञ्चतन्त्रस्य पहलवी, ईरानी, सीरियाई, अरबी, यूनानी, रूसी, स्लावा, हिब्रू, स्पैनिश, लैटिन, जर्मन, आङ्ग्लं, ब्रूती, तूर्की, फ्रेञ्च, स्वीडिश, पोलिश, स्पोंडेल, डच, हंगापियाई इत्येतासु भाषासु अनुवादः जातः। तेषाम् अनुवादानाम् अपि अनेके अनुवादाः जाताः। एवं बालसाहित्यस्य विषये संस्कृतं न केवलं प्रादेशिकभाषाः प्रभावयति, अपि तु विश्वस्य सर्वाः भाषाः प्रभावायति।