نقش میانجی هوش معنوی در ارتباط بین نداشتن تقیّد اخلاقی و اعتیاد به شبکه‌های مجازی دانش‌آموزان مقطع متوسطۀ دوم شهر اردبیل

سابقه و هدف: شبکه‌های مجازی پرطرفدارترین وسیله برای برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات است که کاربرد گستردۀ آن به اعتیاد به آن منجر شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی هوش معنوی در ارتباط بین نداشتن تقیّد اخلاقی و اعتیاد به شبکه‌های مجازی انجام گرفته است. روش کار: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعۀ آماري پژوهش تمامی دانش‌آموزان پسر دورۀ­ دوم متوسطۀ مدارس دولتي شهر اردبیل در سال تحصيلي 99-1398 بود که از میان آنان نمونه­‌ای به حجم 360 نفر به‌روش نمونه­‌گیری تصادفی خوشه‌­ا­ی چند مرحله‌­ای انتخاب شد و به پرسش‌نامه‌­های­ اعتیاد به شبکه‌­های مجازی، نداشتن تقیّد اخلاقی و هوش معنوی پاسخ دادند. داده‌ها نیز با شاخص‌­های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و الگوی روابط ساختاری تحلیل شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: نتایج ضریب همبستگی نشان داد که اعتیاد به شبکه‌های مجازی با نمرۀ نداشتن تقیّد اخلاقی و مؤلفه­‌های آن ارتباط مثبت و با نمرۀ کل هوش معنوی ارتباط منفی داشت. همچنین هوش معنوی با نمرۀ کل نداشتن تقیّد اخلاقی و مؤلفه‌­های توجیه اخلاقی، مقایسۀ سودمند، زبان مدبرانه، جابجایی مسئولیت، پخش مسئولیت و غیرانسانی‌کردن ارتباط منفی داشت (001/0>P). شاخص­‌هاي برازش الگو نيز تأثیرنداشتن تقیّد اخلاقی بر اعتیاد به شبکه‌های مجازی را با میانجیگری هوش معنوی تأييد كرد. نتیجه‌گیری: با توجه به نقش‌نداشتن تقیّد اخلاقی و هوش معنوی در اعتیاد به شبکه‌های مجازی به‌ترتیب برگزاری کارگاه‌های آموزشی در مدارس جهت آگاه‌سازی دانش‌آموزان از عوارض اعتیاد به شبکه‌های مجازی و آموزش مهارت‌های مدیریت پرخاشگری و ارتقای سطح هوش معنوی پیشنهاد می‌گردد.