اثر هم افزایی تنش خشکی و تیمار اسیدآمینه گلایسین بر واکنش‌های ساختاری و آنتی اکسیدانی گیاه بادرشبو (Dracocephalum moldavica)

سابقه و هدف: خشکی یکی از مهمترین تنش‌های غیر زیستی و عامل محدود کننده تولید موفقیت آمیز محصولات گیاهی در سراسر جهان محسوب شده و اثرات نامطلوبی بر رشد و نمو گیاه و سایر فرآیندهای متابولیکی دارد. گیاه بادرشبو با نام علمی Dracocephalum moldavica گیاهی علفی، یکساله می‌باشد اسید آمینه گلایسین کوچک‌ترین و با ساده‌ترین ساختار در سلول‌ها و از ترکیبات نیتروژنه محلول، قطبی، آب دوست می‌باشد که در شرایط تنش در گیاه تجمع می‌یابد. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی اسید آمینه گلایسین بر پارامترهای ساختاری و آنتی اکسیدانی در افزایش تحمل بادرشبو به تنش خشکی صورت گرفت.مواد و روش‌ها: این پژوهش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی، با سه تکرار در بهار سال 1398 در استان یزد انجام گردید. فاکتورهای آزمایش شامل الف: تنش خشکی در 3 سطح (100، 70 و 30 درصد ظرفیت زراعی) و ب: محلول‌پاشی گلایسین در 3 سطح (0، 5/2 و 5 در هزار) بودند. در این پژوهش پارامترهایی مانند طول ساقه، طول ریشه، نسبت طول ریشه به ساقه، وزن خشک ریشه و ساقه و همچنین میزان نشت الکترولیت، کاروتنوئیدها، آنتوسیانین و فلاونویید اندازه‌گیری و محاسبه گردید. یافته‌ها: نتایج حاکی از آن بود اعمال تنش خشکی در سطح 70 و 30 درصد ظرفیت زراعی به ترتیب کاهش 63/23 درصدی طول ساقه و افزایش 66/46 درصدی و 33/53 درصدی طول ریشه به ساقه را نسبت به شاهد باعث گردید. اسیدآمینه گلایسین افزایش طول ساقه و کاهش نسبت طول ریشه به ساقه را سبب شد. بیشترین میزان طول ساقه (44/25 سانتی متر) را تیمار محلول‌پاشی گلایسین با غلظت 5 در هزار و بیشترین میزان نسبت طول ریشه به ساقه (30/0) را محلول‌پاشی با آب مقطر داشت. در نتیجه بر همکنش تیمار تنش خشکی و گلایسین، بیشترین مقدار طول ریشه (50/5 سانتی متر) در تیمار 30 درصد ظرفیت زراعی و تیمار محلول‌پاشی با آب مقطر بدست آمد. بیشترین میزان وزن خشک ساقه (16/0 گرم در بوته) را تیمار‌های 100 درصد ظرفیت زراعی و محلول‌پاشی گلایسین با غلظت 5/2 در هزار و بیشترین مقدار وزن خشک ریشه (02/0 گرم در بوته) را تیمار‌های 100 درصد ظرفیت زراعی و محلول‌پاشی گلایسین با غلظت 5 در هزار دارا بودند. بر اساس مقایسات میانگین بر همکنش دوگانه، بیشترین میزان نشت الکترولیت (92/92 درصد) را تیمار‌های 30 درصد ظرفیت زراعی و محلول‌پاشی گلایسین با غلظت 5 در هزار نشان داد. بیشترین میزان کاروتنوئید (56/11 میلی گرم در گرم وزن تر) در تیمار‌های 100 درصد ظرفیت زراعی و محلول‌پاشی با آب مقطر و بیشترین میزان آنتوسیانین (21/0 جذب در گرم وزن تر ) را بر همکنش تیمار‌های 30 درصد ظرفیت زراعی و محلول‌پاشی گلایسین با غلظت 5/2 در هزار داشت که دارای اختلاف معنی‌داری با غلظت 5 در هزار نبود و در نهایت بیشترین میزان فلاونوئید (16/2 جذب در گرم وزن تر) در بر همکنش تیمار‌های 30 درصد ظرفیت زراعی و محلول‌پاشی گلایسین با غلظت 5/2 در هزار نیز بدست آمد. نتیجه گیری: تنش خشکی وا