آسیب‌شناسی تأثیر شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان بر هویت؛ فراتحلیل پژوهش‌های موجود

با توجه به افزایش پژوهش‌های اجتماعی و وجود نتایج متناقض در باب تأثیر شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان بر هویت، پژوهش حاضر درصدد بررسی مطالعات صورت گرفته در ایران با این موضوع، به‌منظور غلبه بر آشفتگی و نتایج متناقض بوده است. روش پژوهش مقاله حاضر، فراتحلیل بوده و جامعه آماری آن را، همه پژوهش‌هایی تشکیل داده‌اند که از سال 1380 تا پایان شش ماهه اول سال 1399، با موضوع تأثیر شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان بر هویت منتشر شده‌­اند. از‌این‌رو، در نهایت 74 پژوهش انتخاب و با نرم‌­افزار CMA2 تحلیل شده‌اند. نتایج مرور نظامند پژوهش‌ها نشان داد که تاکنون شاخص‌های هویت دینی، هویت ملی، هویت فرهنگی، هویت قومی، هویت اجتماعی، هویت جنسیتی و هویت زبانی در این حوزه بررسی شده‌اند. نتایج فراتحلیل حاکی از آن است شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان، از یک‌سو موجب تقویت هویت قومی در بین اقوام ایرانی شده‌اند و از سوی دیگر، زمینه‌های تضعیف هویت دینی، اجتماعی، ملی و فرهنگی ایرانیان را پدید آورده‌اند. بر‌این‌اساس، هویت دینی و هویت قومی بیشترین تأثیر را از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان پذیرفته‌اند.