برآورد ضریب همخونی و اثرات آن بر زنده‌مانی بره در جمعیت‌های مختلف گوسفند

در پژوهش حاضر داده‌های 14030، 6215، 3588 و 6140 رأس بره از نژادهای بلوچی، ایران‌بلک، ماکوئی و زندی برای برآورد ضریب همخونی و اثرات آن بر صفت زنده‌مانی استفاده شد. تعداد رکوردهای مورد استفاده برای آنالیز صفت زنده‌مانی در نژادهای فوق به ترتیب 10793، 4826، 3588 و 6140 بودند. جمعیت همخون در نژاد بلوچی، ایران‌بلک، ماکوئی و زندی به ترتیب 63/17، 25/58، 88/4 و 32/36 درصد از جمعیت کل را تشکیل ‌دادند. میانگین ضریب همخونی کل جمعیت و جمعیت همخون در نژاد بلوچی به ترتیب 66/0 و 73/3 درصد، در نژاد ایران‌بلک به ترتیب 59/4 و 90/7 درصد، در نژاد ماکوئی به ترتیب 25/0 و 86/4 درصد و در نژاد زندی به ترتیب 22/1 و 61/3 درصد بودند. میانگین زنده‌مانی در نژادهای بلوچی، ایران‌بلک، ماکوئی و زندی به ترتیب 11/89، 44/84، 40/90 و 37/87 درصد برآورد شد. میانگین ضریب همخونی در سال‌های مورد مطالعه برای هر چهار نژاد روند افزایشی داشت. تجزیه و تحلیل اثر همخونی بر صفت زند‌مانی با روش حداکثر درستنمایی محدود شده با استفاده از 12 مدل حیوانی انجام گرفت. ضریب تابعیت زنده‌مانی از همخونی در نژادهای بلوچی، ایران‌بلک، ماکوئی و زندی با بهترین مدل به ترتیب 11/0±26/0-، 11/0±35/0-، 82/1±25/0- و 20/0±04/0- درصد برآورد شد، که این ضرایب برای نژادهای بلوچی و ایران‌بلک از نظر آماری معنی‌دار بوده ولی برای نژادهای زندی و ماکوئی معنی‌دار نبود. در نتیجه به منظور جلوگیری از افزایش اثرات زیان‌آور ناشی از همخونی باید با حذف آمیزش‌های خویشاوندی بسیار نزدیک و افزایش آمیزش‌های دور، همخونی را در این گله‌ها مدیریت کرد.