ارزیابی توان جذب آب سوپرجاذب در پاسخ به تغییرات دما، شوری و تناوب آب گیری و تأثیر آن بر عملکرد و کیفیت الیاف پنبه (Gossypium hirsutum L.) در شرایط کم آبیاری

در این پژوهش ابتدا اثر عوامل دما (4، 10، 20، 30 و 40 درجة سانتی گراد)، شوری (0، 25/0، 5/0، 75/0 و 1 درصد شوری ناشی از کلرید سدیم در دو دمای 10 و 25 درجة سانتی گراد) و تناوب آب گیری (از 1 تا 5 مرحله آب دهی و آب گیری متناوب) بر توان جذب آب توسط پلی مر سوپرجاذب در شرایط آزمایشگاهی شبیه سازی شد و سپس میزان تاثیرگذاری سطوح مختلف این ترکیبات (0، 30، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) در شرایط کم آبیاری (آبیاری با مدار 12، 15 و 18 روز) بر عملکرد و کیفیت الیاف تولیدیِ گیاه پنبه در دانشکده کشاورزی سرایان (دانشگاه بیرجند) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شوری آب آبیاری در هر دو دمای 10 و 25 درجة سانتی گراد تاثیر کاهشی شدیدی بر توان جذب آب توسط سوپرجاذب داشت، به طوری که با افزایش شدت تنش شوری از صفر به 25/0 و 1 درصد، مقدار آب جذب شده توسط این ماده به ترتیب حدود 73 و 85 درصد کاهش یافت. در بین تیمارهای دمایی مورد بررسی، بیشترین توان جذب آب توسط سوپرجاذب در دمای 20 درجة سانتی گراد به دست آمد. مقدار آب جذب شده توسط این ماده در دمای 20 درجه به ترتیب 8 و 13 درصد بیشتر از دماهای 4 و 40 درجة سانتی گراد بود. افزون بر این، قدرت جذب آب توسط هر گرم پلی مر سوپرجاذب در طی دوره های اول تا پنجم آب گیری به ترتیب 266، 311، 334، 340 و 355 گرم بود. نتایج آزمایش مزرعه ای نشان داد که بیشترین عملکرد پنبه در شرایط مصرف 60 کیلوگرم سوپرجاذب و انجام آبیاری با مدار 15 روز (معادل 155 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر)، به مقدار 5027 کیلوگرم وش در هر هکتار به دست آمد. افزایش مدار آبیاری پنبه از 15 به 18 روز با وجود این که موجب کاهش حدود 20 درصدی عملکرد شد، اما بر هیچ کدام از شاخص های کیفی الیاف پنبه شامل طول الیاف، شاخص یکنواختی، استحکام، کشش، ظرافت، درخشندگی، زردی، نسبت رسیدگی و میزان الیاف کوتاه تاثیر منفی بر جا نگذاشت. افزون بر این، مصرف سطوح مختلف سوپرجاذب نیز هیچ نوع تاثیر منفی یا مثبت قابل توجهی بر شاخص های کیفی پنبه اعمال ننمود.