İslami Bankacılık, Yenilenebilir-Yenilenemez Enerji ile Ekonomik Büyümenin Çevre Kalitesi Üzerindeki Rolü: Seçilmiş Ülkeler İçin LCC Hipotezinin Test Edilmesi

Finans sektörü enerji kaynaklarının yatırıma dönüştürülmesinde finansman sağlayıcı konumundadır. Son yıllarda finans sektörü içinde geleneksel bankacılığa alternatif olarak hızlı gelişim gösteren İslami bankacılık sektörü çevre dostu projelerin finansmanında önemli rol üstlenmektedir. Bu bağlamda, çalışmada çevresel kalite üzerinde İslami bankacılığın etkisinin yük faktörü eğrisi (LCC) hipotezi kapsamında araştırılması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda kurulan araştırma modelinde bağımlı değişken olarak çevre kalitesi göstergesini ifade eden yük kapasitesi faktörü (LCF) kullanılmıştır. İslami bankacılık varlıkları, öz sermaye kârlılığı, yenilenebilir-yenilenemez enerji ile kişi başı reel gayri safi yurt içi hâsıla bağımsız değişkenler olarak modelde ele alınmıştır. Çalışma İslami bankacılık alanında önde gelen Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Pakistan ve Endonezya ülkeleri üzerinde yapılmıştır. Beş ülkeye ait 2013-2022 arasındaki 10 yıllık veriler panel veri analizi ile incelenmiştir. Çalışma sonucunda LCC hipotezinin analiz edilen ülkeler için geçerli olduğu saptanmıştır. Yük kapasitesi faktörü üzerinde İslami bankacılık varlıklarının pozitif yönde etkisi olduğu ancak öz sermaye kârlılığının ise negatif yönlü bir etki oluşturduğu tespit edilmiştir. Öte yandan, analiz edilen ülkelerde yenilenebilir enerji ile yenilenemez enerji tüketiminin, yük kapasitesi faktörünü negatif yönde etkilediği ortaya koyulmuştur. Sonuç olarak, analiz edilen ülkelerde birincil enerji kaynakları yerine temiz enerji yatırımları için uygun maliyetle ve kolay erişimle daha fazla finansman sağlanarak yenilenebilir enerji kullanımının teşvik edilmesi ve yaygın hale getirilmesi gerekmektedir.