تأثیر نانوفرمولاسیون بر سمیت عصاره‌ آبی برخی گیاهان علیه کنه‌ تارتن دولکه‌ای Tetranychus urticae و سفیدبالک پنبه Bemisia tabaci

پژوهش حاضر، با هدف ارزیابی اثرات کشندگی عصاره‌های آبی و نانوفرمولاسیون‌های‌ گیاهان رزماریRosmarinus officinalis L. ، اسطوخودوس Lavandula angustifolia Mill.، اکالیپتوس Eucalyptus globulus Labill. و ترخون Artemisia dracunculus L. روی کنه‌ تارتن دولکه‌ای Tetranychus urticae Koch (کنه‌های بالغ نر و ماده) و زیره‌ سبز Cuminum cyminum L. و گشنیز Coriandrum sativum L. روی سفیدبالک پنبه Bemisia tabaci (Gennadius) (پوره‌ سن اول و سوم) در شرایط آزمایشگاهی با دمای 2 ± 25 درجه‌ سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد، دوره روشنایی 16 ساعت و به روش سمیت تماسی انجام پذیرفت. در میان عصاره‌های آبی، عصار‌ه‌ رزماری (3227 = LC50 پی‌پی ام) و از میان عصاره‌های فرموله شده، نانوفرمولاسیون‌ ترخون (1454 = LC50 پی‌پی ام) بیش‌ترین میزان سمیت را علیه کنه‌های بالغ داشتند. عصار‌ه‌ آبی و فرموله شده‌ زیره‌ سبز نیز به‌ترتیب با LC50 محاسبه شده 9639 و 6748 پی‌پی‌ام روی پوره‌های سن اول و 11670 و 9937 پی‌پی‌ام روی پوره‌های سن سوم، بیش‌ترین میزان سمیت را از خود نشان دادند. پوره‌های سن اول سفیدبالک نسبت به پوره‌های سن سوم، حساسیت بیش‌تری نسبت به عصاره‌های آبی و فرموله شده از خود نشان دادند. بر اساس نتایج کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)، ترکیب سالیسیک اسید برای گیاهان رزماری (68/21%)، اسطوخودوس (90/33%) و گشنیز (90/9%) و کوئرستین برای اکالیپتوس (62/76%)، ترخون (49/23%) و زیره‌سبز (68/15%) بیش‌ترین درصد را داشتند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که عصاره‌های گیاهی به صورت تماسی دارای اثر کنترلی مطلوبی روی آفات گلخانه‌ای مذکور می‌باشند وکمک شایانی به استفاده از فرآورده‌های گیاهی در برنامه‌های مدیریت تلفیقی این آفات در شرایط گلخانه خواهد نمود.