İbn Haldun’un İktisadi Kalkınma Anlayışını İnşa Eden İktisadi Faktörler

İslam Medeniyetinin öncü düşünürlerinden biri olan İbn Haldun, sosyal bilimler alanında yaptığı katkılarla yaşadığı coğrafyanın sınırlarını aşmış, çağının ötesine geçmiş ve evrensel bir karaktere sahip olmuştur. İbn Haldun, tarih, tarih felsefesi başta olmak üzere birçok disiplinin öncüsü olarak kabul edilmiştir. Bu bağlamda, İbn Haldun’un ekonomiye dair tespitleri ve görüşleri, günümüzde ana akım iktisatta yer alan birçok düşüncenin temelini oluşturmaktadır. İbn Haldun’un kalkınma anlayışını kurumsal yapılar ve iktisadi faktörler olmak üzere iki ana başlıkta incelemek mümkündür. Yapılan çalışmada İbn Haldun’un kalkınma anlayışını inşa eden iktisadi faktörler anlatılmaya çalışılmıştır. Emek, işbölümü, kamu harcamaları, düşük vergilendirme, nüfus politikası ve iklim yapısının iktisadi kalkınma üzerindeki etkisi İbn Haldun’un Mukaddime adlı eseri çerçevesinde sunulmaya çalışılmıştır. Söz konusu düşünceler, çağdaş kavramlar/bakış açısı ile değerlendirilmeye tabi tutulduğunda, günümüz iktisadi problemlere çözüm sağlama noktasında yeterli potansiyele sahip olduğu görülecektir. One of the leading thinkers of Islamic Civilization, Ibn Khaldun, with his contributions in the field of social sciences, went beyond the borders of the geography he lived in, went beyond his age and had a universal character. Ibn Khaldun has been accepted as the pioneer of many disciplines, especially history and philosophy of history. In this context, Ibn Khaldun's determinations and views on economics form the basis of many ideas in mainstream economics today. It is possible to examine Ibn Khaldun's understanding of development under two main headings: institutional structures and economic factors. In the study, the economic factors that built Ibn Khaldun's understanding of development were tried to be explained. The effect of labor, division of labor, public expenditures, low taxation, population policy and climate structure on economic development has been tried to be presented within the framework of Ibn Khaldun's The Muqaddimah. When these ideas are evaluated with contemporary concepts/perspective, it will be seen that they have sufficient potential to provide solutions to today's economic problems.