باغ ایرانی به‌مثابۀ رسانه‌ای تعاملی

فرهنگ و ارتباطات در روابط، هم‌زیست و در عمل تفکیک‌ناپذیرند. هر رفتار و عمل فرهنگی، رویدادی ارتباطی است و هر کنش ارتباطی، رویدادی فرهنگی محسوب می‌شود. رسانه دروازه‌ای است که از طریق آن فرهنگ به افراد منتقل می‌شود، زیرا محتوای رسانه یک عنصر فرهنگی به شمار می‌آید. امروزه دستیابی به درک کامل و همه‌جانبه از ارتباط رسانه و فرهنگ، بدون انجام پژوهش‌های چندفرهنگی و مطالعات بین‌رشته‌ای امکان‌پذیر نیست. رسانه‌ها جایگاه و فضای بسترسازی فرهنگی، تأمل و ژرف‌اندیشی دربارۀ اهمیت معنا و اندیشه‌ورزی با توجه به متن فرهنگی و ساحت اجتماعی قلمداد می‌شوند که به تقویت و بازسازی الگویی منسجم از معنا و تأسیس کانون ارزشی مبادرت می‌ورزند. باغ، این طبیعت اهلی‌شده، به‌مثابۀ منظر فرهنگی، حاصل یک تعامل پیچیدۀ تاریخی است که در بستر زمان شکل گرفته و همزمان از ارزش‌های زیبایی‌شناختی، متعالی و سودمندی برخوردار است و به واسطۀ ارزش‌های چندگانه‌اش کلیۀ حواس پنج‌گانه را درگیر می‌کند. در انتهای یک سر این تعامل، همواره «انسان» به‌عنوان موجودی اجتماعی که قادر به ساخت یک فرهنگ است قرار داشته و در سر دیگر این تعامل، هر آن چیزی است که انسان در دوران گوناگون با آن برخورد داشته است. در برخورد اول و اساسی او «طبیعت» قرار دارد. در برخوردهای بعدی، انسان با محیط پیرامونش ارتباط برقرار کرده و دستاورد این ارتباط یک فرهنگ ایجاد کرده است. لذا باغ ایرانی این پدیدۀ تاریخی، به‌مثابۀ رسانه‌ای است که علاوه بر آنچه در سنت و کالبد به آن اشاره شده دارای مضامینی است که با دنیای رسانۀ جدید در ارتباط است و الگوهایی که در رسانه جهت انتقال مفاهیم وجود دارد، به شکلی خاص در وجود خود نهاده است.