Değişen medeniyet paradigmalarına ayna tutan bir gözlemci: Mısırlı Yahya Hakkı

Mısır’ın önemli edebi şahsiyetlerinden olan Yahya Hakkı, 1905 senesinde Kahire’de mütevazı bir evde Türk bir baba ile Arnavut bir annenin oğlu olarak dünyaya gelmiş ve 1992’de Kahire’de ölmüştür. Kahire Üniversitesi, Hukuk Fakültesi’nden mezun olduktan (1925) sonra çeşitli ülkelerde diplomat olarak görev yapmıştır. Bu çerçevede 1930-1934 yılları arasında İstanbul’da, 1951-1952 yılları arasında da Ankara’da Mısır elçiliğinde görev yapmıştır. İstanbul’da bulunduğu süre içinde basından çeviri yapabilecek ve basını takip edebilecek düzeyde Türkçe öğrenmiştir. Türkiye’de bulunduğu süre içinde birçok şehri ve köyü gezmiş ve buralarla ilgili izlenimler edinmiştir. Zikreyât Matviyye (saklı kalmış hatıralar) adlı eseri uzun yıllar gün yüzüne çıkamamış, nihayet 1993 senesinde yani ölümünden bir sene sonra kızı Neha Yahya Hakkı’nın gayretleriyle basılabilmiştir. Türkiye’de kaldığı süre içinde edindiği kültürel, sanatsal, sosyal, siyasal, ekonomik ve askeri izlenimlerini selis üslubuyla tarihe kaydetmiştir. Okuyucuya sundukları sadece nakil değil, gözlem ve tahlil eleğinden geçen yazılardır.