KONTRADIKTORNE POLITIKE SKJ PREMA POBUNAMA U JUGOSLAVIJI I U EVROPI 1968

Studentske pobune u Jugoslaviji 1968. godine dugo su privlačile pažnju kako naučne tako i šire javnosti u bivšim jugoslovenskim republikama. Neki od burnih događaja koji su obeležili jedinstveni jugoslovenski kraj decenije globalnih društvenih promena i sukoba kasnije su postali deo „osnivačkih mitova“ novih političkih pokreta veoma raznovrsnih ideologija. Međutim, u istorijskom kontinuitetu promena politika jugoslovenske partije i državne administracije prema disidentskim krugovima, formiranje i razbijanje univerzitetskog pokreta 1968. godine predstavlja samo kratko poglavlje koje postavlja pogodne vremenske okvire naučnim studijama slučaja. Ovaj tekst nastao je sa ciljem da doprinese postavljanju reakcija jugoslovenske partijske i državne birokratije na pojavu masovnih pobuna u kontekst dugih istorijskih promena partijske ideologije Saveza komunista Jugoslavije, državnih politika Jugoslavije prema opozicionim pokretima i partijama u zemljama Zapadne Evrope, kao i odnosa jugoslovenskih komunista prema novim ideologijama u Međunarodnom radničkom pokretu. Na osnovu saznanja koja se mogu dobiti iz analiziranih arhivskih fondova Državnog arhiva Srbije i Arhiva Jugoslavije, kao i rezultata dosadašnjih naučnih istraživanja, ovaj članak pokušava da postavi nova pitanja o manje poznatim aspektima, ali i kontradiktornostima procesa definisanja stavova partijske i državne uprave o disidentima u Jugoslaviji i o novim političkim pokretima u Evropi i u svetu.