Abdulcelil el-Kazvinî’nin “en-Nakz” adlı eseri ve Şiiler hakkındaki bilgiler

İslam toplumu Hz. Peygamber’den sonra çeşitli görüş ayrılıklarına düşmüş ve farklı ekollere ayrılmıştır. Her bir topluluk kendi görüşlerini suçlamalara karşı savunmak yahut karşıt/rakip görüşleri çürütmek amacı ile eserler telif etmişlerdir. Çalışmamıza konu olan en-Nakz isimli eser hicri VI./XII. asırda, Selçuklu saltanatının son dönemlerinde, Şia’ya yöneltilen suçlamalara cevap mahiyetli yazılmış bir eserdir. Eser muhteva olarak oldukça zengin olup, o dönemde yaşayan Şiilerin yaşam merkezleri, sosyo-kültürel konuları, mimarisi, eğitim kurumları, eserleri, yöneticilerle ilişkileri ve daha birçok konu hakkında malumatlar içermektedir. Eser kaleme alındığı dönem bakımından da İslam Mezhepleri Tarihi açısından dikkate değerdir, zira XI. yüzyıl mezhepsel farklılıkların daha fazla gündeme getirildiği ve ihtilafların körüklendiği bir dönem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu dönemde yaşayan Şiilerin inançlarının ve kültürlerinin daha iyi anlaşılabilmesi bakımından en-Nakz isimli eserin büyük bir öneme haiz olduğu anlaşılmaktadır. Benzer konulara değinen Arapça eserler olsa da o döneme ait teferruatlı bilgi veren ve özellikle Farsça telif edilen başka bir eser bulunmamaktadır.