Tirmizî’nin bid‘atçı râvilerden rivayetleri

Hadis râvilerinin rivayete ehil olup olmadığı, râvinin adâlet ve zabt vasfını taşıyıp taşımadığına göre belirlenir. Râvinin adil sayılabilmesi için gerekli şartlardan biri de bid‘at ehli olmamasıdır. Bu sebeple hadis râvilerinin bid‘at ehli olup olmadığı araştırılmış, bidatçı râvilerin rivayetleri belli bir usul çerçevesinde kabul edilmiş veya reddedilmiştir. Ehl-i Sünnet âlimleri Kütüb-i Sitte’yi muteber hadis kitapları olarak kabul etmektedirler. Tirmizî’nin Sünen’i de bu altı kitaptan biri olması hasebiyle Ehl-i Sünnet alimleri tarafından hüsn-i kabul görmüştür. Buna rağmen mezkûr kitapların musanniflerine zaman zaman eleştiri yöneltildiği de vakidir. Bid‘atçı râvilerden hadis alma, bu tenkid noktalarından biridir. Başta Buhârî olmak üzere birçok müellife bid‘atçı râviden hadis aldığı gerekçesiyle eleştiri yapılmıştır. Bu araştırmada Tirmizî’nin Sünen isimli eserinde bid‘atçı oldukları iddia edilen râvilerin tespitine çalışılacaktır. Bid‘atçı râvilerden aldığı hadislerden hareketle Tirmizî’nin bu konudaki usulünü tespit etmek ise araştırmanın bir diğer hedefidir. Tirmizî’nin bid‘atçı râvileri tespit edilirken Mübarekpûrî’nin Tuhfetü’l-ahvazî isimli şerhinden istifade edilmiştir. Râvilerin gerçekten bid‘atçı olup olmadıklarını tespit etmek araştırmanın hedefleri arasında değildir. Bu sebeple râvilerle ilgili bilgiler sınırlı tutulmuş, bidatçı olduğuna dair nakiller yapılmakla yetinilmiştir.