کاربرد رگرسیون چندمتغیره و برنامه ریزی بیان ژن در مدل سازی تبخیرتعرق مرجع (مطالعه موردی: ایستگاه خرم آباد)

در این پژوهش به­منظور تخمین تبخیرتعرق مرجع در ایستگاه خرم­آباد، روش­های رگرسیون چندمتغیره و برنامه­ریزی بیان ژن مورد بررسی و استفاده قرار گرفتند. برای اطلاعات ورودی مدل از اطلاعات ایستگاه سینوپتیک خرم­آباد شامل: درجه حرارت حداکثر و حداقل، ‏رطوبت نسبی حداکثر و حداقل، ساعات آفتابی و سرعت باد ماهانه در بازه زمانی 1395-1361 (به تعداد 420 ماه) استفاده شد. بر اساس رابطه بین پارامترهای ورودی و خروجی، شش الگوی ورودی برای مدل­سازی تعیین گردید. 70 درصد داده­ها برای آموزش و 30 درصد داده­ها برای صحت­سنجی مدل­ها به­کار گرفته شد، هم­چنین در روش برنامه­ریزی بیان ژن دو نوع عملگر ریاضی شامل چهار عملگر اصلی و عملگرهای پیش­فرض مدل مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیره نشان ­داد که مدل پیشنهادی با مقدار 952/0 =R2 از دقت قابل­قبولی برخورداراست. تحلیل ضرایب مدل حاکی از بیشترین تأثیر حداکثر درجه حرارت با ضریب 604/0 بر تبخیرتعرق مرجع بود. نتایج برنامه­ریزی بیان ژن نشان داد الگوی پنجم با عملگرهای چهار اصلی، در مرحله آموزش با ‏958/0 ‏R2=، ‏‎‏704/0‏RMSE= و 97/0NS= و مرحله آزمون با 977/0 R2=، ‏‏‎‎‏615/0‏RMSE= و 977/0NS= عملکرد بهتری را داشته و نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که برنامه­ریزی بیان ژن دارای توانایی قابل قبولی در تخمین تبخیرتعرق مرجع تحت شرایط آب‌وهوایی خرم­آباد بوده و به‌عنوان مدل قابل­استفاده در این زمینه معرفی کرد.