Czy da się określić, kto był królem śmiechu? Uwagi o badaniach recepcji filmu w Polsce międzywojennej

Artykuł jest próbą weryfikacji jednej z tez książki Wojciecha Świdzińskiego Co było grane? Film zagraniczny w Polsce w latach 1918-1929 na przykładzie Warszawy (2015), według której to zapomniani dziś duńscy komicy Pat i Patachon cieszyli się w Polsce międzywojennej większą popularnością niż sam Charlie Chaplin. Pretekst ten służy rozważaniom nad zasadnością wykorzystania danych ilościowych w badaniach nad kinem polskim przed 1939 r., zwłaszcza nad recepcją filmu. Autor wymienia problemy towarzyszące gromadzeniu, agregacji i analizie danych numerycznych, takich jak ukryte zmienne, luki w danych oraz ich niekoherencja. Następnie przedstawia szczegółowe dane dotyczące obecności filmów z udziałem Chaplina oraz Pata i Patachona w kinach Warszawy, Krakowa i Białegostoku w latach 1925-1928. Ich analiza częściowo potwierdza postawioną tezę. Trudno jednak uznać to za argument ostatecznie przemawiający za bezwzględną skutecznością badań ilościowych w historii kina. Zdaniem autora mają one sens, o ile stanowią element możliwie szerokiej, kontekstowej analizy badanych zjawisk.