"درمان بیش از حد" در دندانپزشکی ایران؛ پژوهشی کیفی برای رسم نقشه مفهومی و تعیین مصادیق اصلی

مقدمه: درمان‌های بیش‌ازحد یا غیرضروری یکی از مهمترین جلوه‌های کاهش کارآیی در نظام سلامت به شمار می‌آیند که با تحمیل هزینه‌های غیرضروری به بیماران یا نظام سلامت می‌تواند آسیبهای فیزیکی و روانی را به دنبال داشته باشد. هدف از این مطالعه دستیابی به یک نقشه مفهومی در مورد درمان‌های غیرضروری و کشف و اولویت‌بندی مهمترین مصادیق درمان غیرضروری در دندانپزشکی امروز ایران است.مواد و روش ها: مطالعه حاضر پژوهشی کیفی بود که از طریق انجام مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با 17 تن از اعضای هیات علمی دانشکده دندانپزشکی مشهد و برگزاری جلسه گروه اسمی (Nominal Group) انجام شد.یافته‌ها: این مطالعه به فهرستی شامل 14 مصداق درمان غیرضروری در دندانپزشکی امروز ایران منتج شد که بر اساس نتایج گروه اسمی، درمان‌های حاصل از تشخیص‌ افراطی ‌(overdiagnosis)، درمان‌های ترمیمی یا روکش در موارد غیرضروری، و نگهداری دندان غیرقابل نگهداری(hopeless) مهمترین موارد آن شمرده شدند.نتیجه‌گیری: برای اقدامات آموزشی و سیاستگذارانه اثربخش در مورد درمان بیش از حد دستیابی به فهم مشترکی از این مفهوم ضروری است. پیشنهاد می‌شود سه حیطه حداقل درمان‌های ضروری، سطح بهینه درمان و سطح آرمانی درمان از هم تفکیک شده و درمان‌های دندانپزشکی بیش از حد در قلمروهای بالاتر از سطح بهینه یا آرمانی درمانی مورد پژوهش و بحث قرار گیرد.