The Relation Between Flight Mobility and Spread of Covid-19: A Study in the Balkan Countries

Covid-19 virüsü ilk kez Çin’in Wuhan kentine ortaya çıkmış ve ardından dünya genelinde hızlı bir yayılım göstermiştir. Salgın dünya genelinde benzeri görülmemiş bir kriz etkisi yaratırken, krizden en çok etkilenen sektörlerin başında havacılık sektörü gelmektedir. Havacılık endüstrisinin sağladığı insan hareketliliği Covid-19 virüsünün yayılması için bir tehdit olarak algılanmış ve söz konusu yayılımı engellemek için hükümetlerin aldığı ilk önlemler, karantina uygulamalarının yanı sıra, ulusal ve uluslararası seyahat kısıtlamalarının getirilmesi yönünde olmuştur. Hükümetler tarafından uygulanan yasaklar ve kısıtlamaların etkisiyle havacılık endüstrisi ciddi bir talep düşüşüyle karşı karşıya kalmıştır. Bu durum havacılık endüstrisinde faaliyet gösteren işletmeler için büyük oranda gelir kaybına yol açmış ve havacılık işletmeleri zor durumlar yaşamıştır. Bu çalışmanın amacı, uçuş hareketliliği ve Covid-19 virüsünün yayılımı arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışma kapsamında, dokuz Balkan ülkesinin her birinde ilk vakanın görüldüğü tarihten itibaren 31 Aralık’a kadar gerçekleşen günlük uçuş trafiği ve Covid-19 vaka sayısı arasındaki ilişki, korelasyon analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada gerçekleştirilen korelasyon analizi için, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yayınlanan günlük vaka sayıları ve EUROCONTROL tarafından yayınlanan günlük uçuş sayıları kullanılmıştır. Sırbistan, Karadağ ve Kosova uçuş ve vaka sayısı ile ilgili günlük verilere ulaşılamadığı için bu çalışmanın kapsamı dışında bırakılmıştır. Yapılan analiz sonucunda, uçuş hareketliliği ve Covid-19 yayılımı arasındaki ilişkinin ülkeler arasında farklılık gösterildiği saptansa da genel olarak istatistiksel olarak anlamlı ancak çok zayıf bir ilişki bulunduğu görülmüştür.