YUANSHİ (YUAN TARİHİ)’DEKİ TUOTUO (TOKTOĞA) BİYOGRAFİSİ HAKKINDA

Makale, Moğolların Çin’de hüküm süren Yuan Hanedanlığı (1271-1368) döneminde hem bürokrasi hem de askerî teşkilat içinde önemli görevlerde bulunmuş Merkit asıllı devlet adamı Toktoğa’nın Yuanshi (Yuan Tarihi)’ye yansıyan hayat hikayesini ve bu biyografiye dair verilerin incelenmesini, ardından detaylı biçimde değerlendirmesini içermektedir. Moğol Toktoğa’nın hükümdara hizmetleri; hükümdara karşı konumu; yine devlet içinde görevli akrabaları; bu akrabalarıyla olan ilişkileri ve rekabeti; devleti çöküşe sürükleyen isyanlar karışında gösterdiği başarıları; izlediği önemli politikalar ve sonuçları; görevinden azli ve sürgün edilmesi; öldürülmesi ve sonrasında vuku bulan hadiseler hakkında bilgiler, makalenin kapsamı arasındadır. Çalışma, biyografisini ele aldığı bu önemli şahsın faaliyetlerini aktarırken, onun ifa ettiği görevlerin isimleri, işlevleri ve mahiyetleri hakkında da bilgi vermektedir. Toktoğa’nın hayat hikayesinin anlatıldığı satırların arasındaki verilerin işlenmesi, açıklanması ve değerlendirilmesi, makalenin başlıca hedefi niteliğindedir. Bu anlamda çalışma, Çin’in Moğol hakimiyeti altındaki bu dönemi hakkında bilgi sunması yanında sosyo-kültürel, ekonomik tarihi ve dönemin idari yapısı, kurumların işleyişi bakımından da önemli bilgileri haizdir.