ORTAÖĞRETİM COĞRAFYA DERS KİTAPLARINDA HARİTALARIN KULLANIMI

Bu araştırmada, ortaöğretim coğrafya ders kitapları içeriğinde yer alan haritaların ne amaçla kullanıldığını ve kartografik özelliklerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışma, betimsel araştırma yöntemine göre tasarlanmıştır. Araştırmanın verileri, Türkiye’de Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından onaylanarak 2017 yılında yayınlanmış lise düzeyindeki 9, 10, 11 ve 12. sınıf coğrafya ders kitaplarının doküman inceleme tekniğine uygun olarak taranması sonucunda elde edilmiştir. İncelenen toplam 207 haritanın kullanım amacı bakımından 73’ünün görselleştirme, 59’unun ölçme-değerlendirme, 47’sinin mekân algısı oluşturma ve 28’sinin de dağılışı gösterme amacıyla kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu haritaların büyük çoğunluğunun doğruluk, eksiksizlik, açıklık-anlaşılırlık, kolay okunabilirlik ve güzellik şartlarını karşılamadığı görülmüştür. Haritaların adı, tarihi, ölçeği, yön oku, koordinat sistemi, veri kaynağı gibi harita olma kriterlerini sağlayan hususlarda da önemli hatalar olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bulgular ışığında; ortaöğretim öğrencilerinin mevcut haritalarla Coğrafya Dersi Öğretim Programında yer alan harita becerilerine ilişkin kazanımlara ulaşmasını beklemek mümkün gözükmemektedir. Harita becerilerinin tam olarak kazandırılabilmesi için mevcut ders kitaplarında tespit edilen aksaklıkların ivedilikte giderilmesi gerekmektedir. The aim of this study is to reveal the purpose and cartographic features of the maps in the content of secondary education geography textbooks. The study was designed according to the descriptive research method. Research data was obtained by scanning the 9th, 10th, 11th and 12th grade geography textbooks, which were approved by the Ministry of Education’s Head Council of Education and Morality and published in Turkey in 2017, in compliance with document examination techniques. It was determined that of a total of 207 maps, 73 was used to visualize, 59 to measure- evaluation, 47 to create a sense of space and 28 to show distribution. It was seen that the vast majority of these maps did not meet the requirements of accuracy, completeness, clarity-comprehensibility, easy readability and beauty. Major mistakes were also detected in terms of mapping criteria such as name, date, scale, direction arrows, coordination system, and data source. In the light of these findings, it does not seem possible to expect secondary students to attain the achievements related to the map skills in the Geography C