Türkiye’de yapay zekâ alanında yapılan çalışmaların bibliyometrik analizi

Bu çalışma, Türkiye'de yapay zekâ alanında yapılmış araştırmalara ilişkin bir bibliyometrik analiz sunmaktadır. Böylece, alandaki temel eğilimler ve temalar, literatüre katkıda bulunmuş etkili yayınlar, üretken kişi ve kurumlar ile iş birliği ağları belirlenerek Türkiye’deki araştırmaların odağı ve gelişimi değerlendirilebilecektir. Çalışmada, yayın üretkenliği, ortak yazarlık kalıpları, anahtar kelime birlikteliği, atıf ağları ve tematik harita gibi bibliyometrik göstergeleri belirleyebilmek amacıyla Scopus veri tabanındaki 4.049 makalenin bibliyometrik verisi VOSviewer ve R yazılımları aracılığıyla görselleştirilerek analiz edilmiştir. Bulgular, özellikle son beş yılda Türkiye'de yapay zekâ alanındaki araştırma çıktısında önemli bir artış olduğunu göstermektedir. Öne çıkan temel araştırma alanları arasında makine öğrenimi, derin öğrenme ve sinir ağları ile bunlara yönelik algoritma ve uygulamalar yer almakta olup araştırmalardaki küresel eğilimleri de yansıtmaktadır. Erciyes, Eskişehir Osmangazi, Fırat, Ankara ve Yakın Doğu üniversiteleri ve ilgili akademisyenlerinin çalışmalarıyla literatüre katkı anlamında öne çıktıkları görülmektedir. Hem Scopus hem de WoS veri tabanında endekslenen ve etki faktörü yüksek olan dergilerdeki SCIE nitelikli yayın sayısındaki artış da bunu doğrulamaktadır. Anahtar kavramlara ait bulgular, karar destek sistemleri ve optimizasyon teknikleri gibi temaların ivme kazanarak odak noktası haline geldiği ve uygulamalı yapay zekâ araştırmaları ile yapay zekâ pratik uygulamalarına doğru bir yönelimi işaret etmektedir. Fen bilimleri, tıp ve matematik sahasındaki gelişmelere rağmen, sosyal bilimlerde yapay zekânın kullanımı ile açıklanabilir yapay zekâ ve yapay zekâ etiği gibi alt alanlardaki dikkate değer boşluklar da dolaylı olarak vurgulanmıştır.