DEMOGRAFİK UNSURLAR ÇERÇEVESİNDE SAĞLIK-ÇEVRE İLİŞKİSİNİN KARADENİZ EKONOMİK İŞ BİRLİĞİ ÜYESİ ÜLKELERDE PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Karbondioksit emisyonu, sağlık üzerinde çevre kirliliği kaynaklı birçok olumsuzluğu beraberinde getirmektedir. Emisyon artışı, çoğunlukla doğrudan insan kaynaklı faaliyetlerden ya da demografik sebeplerden kaynaklanmaktadır. Süreklilik kazanan bu artış, birey ve toplum sağlığı açısından çeşitli soru...

Ausführliche Beschreibung

Gespeichert in:
Bibliographische Detailangaben
Veröffentlicht in:Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 2024-10
1. Verfasser: Gençoğlu, Pelin
Format: Artikel
Sprache:tur
Online-Zugang:Volltext
Tags: Tag hinzufügen
Keine Tags, Fügen Sie den ersten Tag hinzu!
container_end_page
container_issue
container_start_page
container_title Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
container_volume
creator Gençoğlu, Pelin
description Karbondioksit emisyonu, sağlık üzerinde çevre kirliliği kaynaklı birçok olumsuzluğu beraberinde getirmektedir. Emisyon artışı, çoğunlukla doğrudan insan kaynaklı faaliyetlerden ya da demografik sebeplerden kaynaklanmaktadır. Süreklilik kazanan bu artış, birey ve toplum sağlığı açısından çeşitli sorunlara yol açmaktadır. Yaşanan sorunlara bağlı olarak mevcut sağlığın korunması ve bozulan sağlığın iyileştirilmesi gerekmekte, bu durum da sağlık harcamalarını doğrudan etkilemektedir. Böylece demografik unsurlar çerçevesinde sağlık-çevre ilişkisinin araştırması önemli hale gelmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, çevre ile sağlık arasındaki ilişkiyi panel nedensellik analizi ile test etmektir. Analiz, Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) üyesi, 13 ülke için 2000-2020 dönemini kapsamaktadır. Değişken olarak sağlığı temsilen; kişi başına düşen sağlık harcamaları ve yaşam beklentisi, çevreyi temsilen ise çevre üzerinde doğrudan etkiye sahip kişi başına karbon emisyonu (CO2); dolaylı etkiye sahip nüfus yoğunluğu ve kentsel nüfus oranı modele dahil edilmiştir. Tercih edilen Dumitrescu-Hurlin Granger panel nedensellik analizi sonucunda, karbon emisyonundan sağlık harcamalarına ve nüfus yoğunluğuna doğru tek yönlü, benzer şekilde sağlık harcamalarından nüfus yoğunluğuna ve kentsel nüfus oranına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir.
doi_str_mv 10.31765/karen.1411925
format Article
fullrecord <record><control><sourceid>crossref</sourceid><recordid>TN_cdi_crossref_primary_10_31765_karen_1411925</recordid><sourceformat>XML</sourceformat><sourcesystem>PC</sourcesystem><sourcerecordid>10_31765_karen_1411925</sourcerecordid><originalsourceid>FETCH-crossref_primary_10_31765_karen_14119253</originalsourceid><addsrcrecordid>eNqVkE1OwzAQhb0AiQq6Ze0LJMRpfsrSkCkgOw5yKBLdWAGlUsWv4hUn4BIoZ_CKC9Tci3HVCyDZeqPxe5-lR8gpS-IZK4v87Lkb-reYZYydp_kBmaRZPo_KYp4ckam1m8ckK4o0YWU6IT8V1M2V5gvvBF2qdqkl13T7BRrvPbTeqQpoy_0ob0QUdhqod9K731F4F97xUME1rwDHFQXRqKYOuOChF95pdPvRO7r9fghEVClAgkbyLVcgqQIMtyBliHHFUVfow3-AVuBH0BJUhSTc1AFxQg7X3Yvtp3s9JvEC7i6vo6fh3dqhX5uPYfPaDZ-GJWZXitmVYvalzP4d-AN77nrO</addsrcrecordid><sourcetype>Aggregation Database</sourcetype><iscdi>true</iscdi><recordtype>article</recordtype></control><display><type>article</type><title>DEMOGRAFİK UNSURLAR ÇERÇEVESİNDE SAĞLIK-ÇEVRE İLİŞKİSİNİN KARADENİZ EKONOMİK İŞ BİRLİĞİ ÜYESİ ÜLKELERDE PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ</title><source>EZB-FREE-00999 freely available EZB journals</source><creator>Gençoğlu, Pelin</creator><creatorcontrib>Gençoğlu, Pelin</creatorcontrib><description>Karbondioksit emisyonu, sağlık üzerinde çevre kirliliği kaynaklı birçok olumsuzluğu beraberinde getirmektedir. Emisyon artışı, çoğunlukla doğrudan insan kaynaklı faaliyetlerden ya da demografik sebeplerden kaynaklanmaktadır. Süreklilik kazanan bu artış, birey ve toplum sağlığı açısından çeşitli sorunlara yol açmaktadır. Yaşanan sorunlara bağlı olarak mevcut sağlığın korunması ve bozulan sağlığın iyileştirilmesi gerekmekte, bu durum da sağlık harcamalarını doğrudan etkilemektedir. Böylece demografik unsurlar çerçevesinde sağlık-çevre ilişkisinin araştırması önemli hale gelmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, çevre ile sağlık arasındaki ilişkiyi panel nedensellik analizi ile test etmektir. Analiz, Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) üyesi, 13 ülke için 2000-2020 dönemini kapsamaktadır. Değişken olarak sağlığı temsilen; kişi başına düşen sağlık harcamaları ve yaşam beklentisi, çevreyi temsilen ise çevre üzerinde doğrudan etkiye sahip kişi başına karbon emisyonu (CO2); dolaylı etkiye sahip nüfus yoğunluğu ve kentsel nüfus oranı modele dahil edilmiştir. Tercih edilen Dumitrescu-Hurlin Granger panel nedensellik analizi sonucunda, karbon emisyonundan sağlık harcamalarına ve nüfus yoğunluğuna doğru tek yönlü, benzer şekilde sağlık harcamalarından nüfus yoğunluğuna ve kentsel nüfus oranına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir.</description><identifier>ISSN: 2458-7680</identifier><identifier>DOI: 10.31765/karen.1411925</identifier><language>tur</language><ispartof>Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 2024-10</ispartof><lds50>peer_reviewed</lds50><woscitedreferencessubscribed>false</woscitedreferencessubscribed><orcidid>0000-0003-2985-2875</orcidid></display><links><openurl>$$Topenurl_article</openurl><openurlfulltext>$$Topenurlfull_article</openurlfulltext><thumbnail>$$Tsyndetics_thumb_exl</thumbnail><link.rule.ids>314,776,780,27903,27904</link.rule.ids></links><search><creatorcontrib>Gençoğlu, Pelin</creatorcontrib><title>DEMOGRAFİK UNSURLAR ÇERÇEVESİNDE SAĞLIK-ÇEVRE İLİŞKİSİNİN KARADENİZ EKONOMİK İŞ BİRLİĞİ ÜYESİ ÜLKELERDE PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ</title><title>Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi</title><description>Karbondioksit emisyonu, sağlık üzerinde çevre kirliliği kaynaklı birçok olumsuzluğu beraberinde getirmektedir. Emisyon artışı, çoğunlukla doğrudan insan kaynaklı faaliyetlerden ya da demografik sebeplerden kaynaklanmaktadır. Süreklilik kazanan bu artış, birey ve toplum sağlığı açısından çeşitli sorunlara yol açmaktadır. Yaşanan sorunlara bağlı olarak mevcut sağlığın korunması ve bozulan sağlığın iyileştirilmesi gerekmekte, bu durum da sağlık harcamalarını doğrudan etkilemektedir. Böylece demografik unsurlar çerçevesinde sağlık-çevre ilişkisinin araştırması önemli hale gelmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, çevre ile sağlık arasındaki ilişkiyi panel nedensellik analizi ile test etmektir. Analiz, Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) üyesi, 13 ülke için 2000-2020 dönemini kapsamaktadır. Değişken olarak sağlığı temsilen; kişi başına düşen sağlık harcamaları ve yaşam beklentisi, çevreyi temsilen ise çevre üzerinde doğrudan etkiye sahip kişi başına karbon emisyonu (CO2); dolaylı etkiye sahip nüfus yoğunluğu ve kentsel nüfus oranı modele dahil edilmiştir. Tercih edilen Dumitrescu-Hurlin Granger panel nedensellik analizi sonucunda, karbon emisyonundan sağlık harcamalarına ve nüfus yoğunluğuna doğru tek yönlü, benzer şekilde sağlık harcamalarından nüfus yoğunluğuna ve kentsel nüfus oranına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir.</description><issn>2458-7680</issn><fulltext>true</fulltext><rsrctype>article</rsrctype><creationdate>2024</creationdate><recordtype>article</recordtype><recordid>eNqVkE1OwzAQhb0AiQq6Ze0LJMRpfsrSkCkgOw5yKBLdWAGlUsWv4hUn4BIoZ_CKC9Tci3HVCyDZeqPxe5-lR8gpS-IZK4v87Lkb-reYZYydp_kBmaRZPo_KYp4ckam1m8ckK4o0YWU6IT8V1M2V5gvvBF2qdqkl13T7BRrvPbTeqQpoy_0ob0QUdhqod9K731F4F97xUME1rwDHFQXRqKYOuOChF95pdPvRO7r9fghEVClAgkbyLVcgqQIMtyBliHHFUVfow3-AVuBH0BJUhSTc1AFxQg7X3Yvtp3s9JvEC7i6vo6fh3dqhX5uPYfPaDZ-GJWZXitmVYvalzP4d-AN77nrO</recordid><startdate>20241011</startdate><enddate>20241011</enddate><creator>Gençoğlu, Pelin</creator><scope>AAYXX</scope><scope>CITATION</scope><orcidid>https://orcid.org/0000-0003-2985-2875</orcidid></search><sort><creationdate>20241011</creationdate><title>DEMOGRAFİK UNSURLAR ÇERÇEVESİNDE SAĞLIK-ÇEVRE İLİŞKİSİNİN KARADENİZ EKONOMİK İŞ BİRLİĞİ ÜYESİ ÜLKELERDE PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ</title><author>Gençoğlu, Pelin</author></sort><facets><frbrtype>5</frbrtype><frbrgroupid>cdi_FETCH-crossref_primary_10_31765_karen_14119253</frbrgroupid><rsrctype>articles</rsrctype><prefilter>articles</prefilter><language>tur</language><creationdate>2024</creationdate><toplevel>peer_reviewed</toplevel><toplevel>online_resources</toplevel><creatorcontrib>Gençoğlu, Pelin</creatorcontrib><collection>CrossRef</collection><jtitle>Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi</jtitle></facets><delivery><delcategory>Remote Search Resource</delcategory><fulltext>fulltext</fulltext></delivery><addata><au>Gençoğlu, Pelin</au><format>journal</format><genre>article</genre><ristype>JOUR</ristype><atitle>DEMOGRAFİK UNSURLAR ÇERÇEVESİNDE SAĞLIK-ÇEVRE İLİŞKİSİNİN KARADENİZ EKONOMİK İŞ BİRLİĞİ ÜYESİ ÜLKELERDE PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ</atitle><jtitle>Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi</jtitle><date>2024-10-11</date><risdate>2024</risdate><issn>2458-7680</issn><abstract>Karbondioksit emisyonu, sağlık üzerinde çevre kirliliği kaynaklı birçok olumsuzluğu beraberinde getirmektedir. Emisyon artışı, çoğunlukla doğrudan insan kaynaklı faaliyetlerden ya da demografik sebeplerden kaynaklanmaktadır. Süreklilik kazanan bu artış, birey ve toplum sağlığı açısından çeşitli sorunlara yol açmaktadır. Yaşanan sorunlara bağlı olarak mevcut sağlığın korunması ve bozulan sağlığın iyileştirilmesi gerekmekte, bu durum da sağlık harcamalarını doğrudan etkilemektedir. Böylece demografik unsurlar çerçevesinde sağlık-çevre ilişkisinin araştırması önemli hale gelmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, çevre ile sağlık arasındaki ilişkiyi panel nedensellik analizi ile test etmektir. Analiz, Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) üyesi, 13 ülke için 2000-2020 dönemini kapsamaktadır. Değişken olarak sağlığı temsilen; kişi başına düşen sağlık harcamaları ve yaşam beklentisi, çevreyi temsilen ise çevre üzerinde doğrudan etkiye sahip kişi başına karbon emisyonu (CO2); dolaylı etkiye sahip nüfus yoğunluğu ve kentsel nüfus oranı modele dahil edilmiştir. Tercih edilen Dumitrescu-Hurlin Granger panel nedensellik analizi sonucunda, karbon emisyonundan sağlık harcamalarına ve nüfus yoğunluğuna doğru tek yönlü, benzer şekilde sağlık harcamalarından nüfus yoğunluğuna ve kentsel nüfus oranına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir.</abstract><doi>10.31765/karen.1411925</doi><orcidid>https://orcid.org/0000-0003-2985-2875</orcidid></addata></record>
fulltext fulltext
identifier ISSN: 2458-7680
ispartof Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 2024-10
issn 2458-7680
language tur
recordid cdi_crossref_primary_10_31765_karen_1411925
source EZB-FREE-00999 freely available EZB journals
title DEMOGRAFİK UNSURLAR ÇERÇEVESİNDE SAĞLIK-ÇEVRE İLİŞKİSİNİN KARADENİZ EKONOMİK İŞ BİRLİĞİ ÜYESİ ÜLKELERDE PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ
url https://sfx.bib-bvb.de/sfx_tum?ctx_ver=Z39.88-2004&ctx_enc=info:ofi/enc:UTF-8&ctx_tim=2025-01-24T03%3A40%3A47IST&url_ver=Z39.88-2004&url_ctx_fmt=infofi/fmt:kev:mtx:ctx&rfr_id=info:sid/primo.exlibrisgroup.com:primo3-Article-crossref&rft_val_fmt=info:ofi/fmt:kev:mtx:journal&rft.genre=article&rft.atitle=DEMOGRAF%C4%B0K%20UNSURLAR%20%C3%87ER%C3%87EVES%C4%B0NDE%20SA%C4%9ELIK-%C3%87EVRE%20%C4%B0L%C4%B0%C5%9EK%C4%B0S%C4%B0N%C4%B0N%20KARADEN%C4%B0Z%20EKONOM%C4%B0K%20%C4%B0%C5%9E%20B%C4%B0RL%C4%B0%C4%9E%C4%B0%20%C3%9CYES%C4%B0%20%C3%9CLKELERDE%20PANEL%20NEDENSELL%C4%B0K%20ANAL%C4%B0Z%C4%B0%20%C4%B0LE%20DE%C4%9EERLEND%C4%B0R%C4%B0LMES%C4%B0&rft.jtitle=Karadeniz%20Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar%C4%B1%20Enstit%C3%BCs%C3%BC%20Dergisi&rft.au=Gen%C3%A7o%C4%9Flu,%20Pelin&rft.date=2024-10-11&rft.issn=2458-7680&rft_id=info:doi/10.31765/karen.1411925&rft_dat=%3Ccrossref%3E10_31765_karen_1411925%3C/crossref%3E%3Curl%3E%3C/url%3E&disable_directlink=true&sfx.directlink=off&sfx.report_link=0&rft_id=info:oai/&rft_id=info:pmid/&rfr_iscdi=true