Polen Kaynağı Olarak Kokulu Gül Genotipleri İle Yapılan Tozlama Tohum Oluşumunu Etkiler Mi?

Amaç: Gül ıslahında ebeveyn seçimi başarıyı etkileyen faktörler arasında yer alır. Ebeveyn seçimi ve kombinasyonların belirlenmesinde ıslahçının; ploidi seviyesi, ebeveynlerin verimliliği, polen canlılığı, meyve başına tohum sayısı ve tohumların çimlenme oranı gibi faktörleri dikkate alması başarı oranını etkilemektedir. Bu çalışma, tozlamada polen kaynağı olarak kullanılan kokulu ve kokusuz gül genotiplerinin meyve tutum oranı ve meyve başına tohum sayısı üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Materyal ve Metod: Çalışmada, baba ebeveyn olarak iki kokulu gül türü (Rosa damascena Mill., Rosa odarata cv. Louis XIV) ile melez çay gülleri olarak bilinen Rosa hybrida L. türüne ait iki ticari kesme gül çeşidi (Magnum ve First Red), anne ebeveyn olarak ise Rosa hybrida türüne ait ticareti yapılan iki farklı kesme gül çeşidi (Polar Star ve Black Magic) kullanılmıştır. Tozlama amacıyla 12 farklı kombinasyon oluşturulmuş ve 01 Mayıs-30 Aralık tarihleri arasında kombinasyon başına 20’şer adet melezleme yapılmıştır. Bulgular: Çalışmada kullanılan bütün ebeveynlerin ploidi seviyelerinin 2n=4x=28 yani tetraploid olduğu belirlenmiştir. Baba ebeveyn olarak kullanılan tür ve çeşitlerde polen canlılık oranlarının % 52.76-58.92, çimlenme güçlerinin ise % 24.61-45.24 arasında değiştiği saptanmıştır. Tozlamalarda meyve başına en yüksek tohum sayısı 25.67 adet ile Black Magic x R. damascena kombinasyonunda belirlenirken bunu 23.00 adet ile Polar Star x R. odorata cv. Louis XIV kombinasyonu izlemiştir. Meyve başına en düşük tohum sayısı ise 7.00 adet ile Black Magic x Magnum kombinasyonundan elde edilmiştir. Sonuç: Çalışmada baba ebeveyn olarak kullanılan kokulu gül türleri ile yapılan tozlamaların meyve başına tohum sayısını arttırdığı sonucuna varılmıştır. Objective: Parental selection is one of the factors affecting success in rose breeding. Considering factors such as ploidy level, parental productivity, pollen viability, number of seeds per fruit and germination rate of seed in the selection of parental selection and combinations affect the breeder's success rate. This study was carried out to determine the effects of fragrant and odorless rose genotypes used as pollination sources on fruit (hip) set rate and number of seeds per fruit.Materials and Methods: In this study, two fragrant rose species (Rosa damascena Mill., Rosa odarata Louis XIV) and two commercial cut roses (Magnum and First Red) belonging to Rosa hybrida L. were used as male, two different cut