İlkokul Öğrencilerinin “Özel Gereksinimli Birey” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

Bu çalışmanın amacı özel gereksinimli birey yakını olan veya olmayan ilkokul öğrencilerinin özel gereksinimli birey kavramına ilişkin algılarını metafor yöntemini kullanarak toplamak ve incelemektir. Bu araştırmada nitel araştırmanın doğasına uygun olarak olgu bilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları Türkiye’nin Doğusunda bulunan ilkokullarda öğrenim görmekte olan 50 öğrenciden oluşmaktadır. Katılımcıların belirlenmesinde ölçüt örnekleme yönteminden faydalanılmıştır. Çalışma kapsamında etik kurallar gözetilerek gerekli izinler alınmıştır. Veri toplama sürecinde katılımcılara üzerinde sınıf, cinsiyet ve özel gereksinimli birey yakını olma seçenekleri ve “Özel gereksinimli birey ... gibidir. Çünkü …” ifadesinin yazılı olduğu formlar dağıtılmış ve bireylerin kâğıttaki cümleyi kendi düşüncelerine göre tamamlamaları istenmiştir. Toplanan veriler analiz edilmiş ve metaforlar “Zayıflık, Bilinmezlik, Güzellik, Yaratıcılık, Zıtlık, Eşitsizlik ve Diğer” olmak üzere toplam yedi kavramsal kategori altında incelenmiştir. Yapılan incelemelere göre çalışmaya katılan dokuz adet öğrencinin yakın çevresinde özel gereksinimli birey olduğu tespit edilmiştir. Özel gereksinimli birey yakını olan ilkokul öğrencileri “Özel gereksinimli birey” kavramını en çok “Zayıflık” kategorisiyle ilişkilendirmişlerdir. Bunu takip eden en çok ilişkilendirilen diğer kavramsal kategorilerin “Güzellik” kategorisi olduğu ortaya çıkmıştır. Buna ek olarak metaforlar sınıf değişkenine göre incelendiğinde 3.sınıf öğrencilerinin en çok Zayıflık (5) ve Bilinmezlik (5) kategorilerinde metaforlar ürettikleri ve 4.sınıf öğrencilerinin de en çok Güzellik (4) ve Yaratıcılık (4) kategorilerinde metafor ürettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Metaforlar cinsiyet değişkenine göre incelendiğinde kız öğrencilerin en çok “Güzellik” kategorisinde metafor ürettikleri görülmüştür. Erkek öğrencilerin ise en çok “Bilinmezlik” kategorisinde metafor ürettikleri görülmüştür. İlerideki çalışmalarda bu sonuçların nedenleri incelebilir. Bu çalışmanın bu doğrultuda diğer araştırmalara öncü olması umulmaktadır. The aim of this study is to examine primary school students' who may or may not know a special needs person perceptions about “Individuals with special needs” by using the metaphor analysis method. In this study, case study design was used in accordance with the nature of qualitative research. The participants of this study consisted of 50 students studying in primary schools in the Eastern of Turkey. The crit