Effects of climate changes on phenological periods of apple, cherry and wheat in TurkeyTürkiye’de iklim değişikliğinin elma, kiraz ve buğdayın fenolojik dönemlerine etkileri

It is known that the increase in air temperature from 1980 to present has dramatically changed the phenological periods of the plants in a large part of the world. In this study, the relationships between phenological periods of wheat plant, apple and cherry trees planted large areas in Turkey and climate change were investigated. In this study, the climate and phenological data for 1971-2012 period belonging to the General Directorate of Meteorology were used. The correlation coefficients between temperature and phenological data were calculated, and their trends were examined using Mann-Kendall trend analysis. In Turkey, positive temperature anomalies have been observed since 1994 until present days. Negative relationships were found between phenological periods of apple, cherry and wheat and the average temperatures of February-May period when the plants grow faster. This situation shows that the plants shift their phenological periods to the earlier times in response to the increasing temperatures. The trend calculated for harvest times of apple, cherry, and wheat are -25, -22, -40 days/100 years respectively. It was calculated that an increase of 1.0ºC in the temperatures of the February-May period will shift the harvest times of apple, cheery and wheat by 5, 4 and 8 days earlier respectively. Özet1980’lerden günümüze hava sıcaklıklarındaki artış, Dünya’nın büyük bir bölümünde bitkilerin fenolojik dönemlerini önemli ölçüde değiştirmiştir. Bu çalışmada Türkiye’de geniş alanlar kaplayan buğday, elma ve kiraz bitkilerinin fenolojik dönemleri ile iklim değişikliği arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Çalışmada Meteoroloji Genel Müdürlüğü’ne ait 1971-2012 döneminin iklim ve fenolojik verileri kullanılmıştır. Sıcaklık ile fenolojik veriler arasındaki korelasyon katsayıları hesaplanmış ve Mann- Kendall trend analizi ile eğilimlerine bakılmıştır. Türkiye’de 1994 yılından bu yana pozitif sıcaklık anomalileri bulunmuştur. Elma, kiraz ve buğdayın fenolojik dönemleri ile bitki gelişiminin fazla olduğu şubat-mayıs ortalama sıcaklıkları arasında negatif ilişki saptanmıştır. Bu durum bitkilerin artan sıcaklıklara tepki olarak fenolojik dönemlerini erkene kaydırdıklarını göstermektedir. Elma, kiraz ve buğdayın hasat tarihleri için hesaplanan trend sırasıyla-25, -22, -40 gün/100 yıl şeklindedir. Şubat-mayıs arası sıcaklıklarda 1.0°C’lik artışın anılan bitkilerin hasat tarihlerini sırasıyla 5, 4 ve 8 gün erkene kaydıracağı hesaplanmıştır.