1926’dan 2018’e ilkokul/ilköğretim vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları eğitimi programlarındaki değişim ve dönüşümler

Bu çalışmada, 1926’dan 2018’e kadar geliştirilen vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları eğitimi programları derinlemesine incelenmiş, bu süreçte programlarda ortaya çıkan değişim, dönüşüm ve gelişmelerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Doküman incelemesine dayalı nitel bir çalışma olan bu araştırma kapsamında 1926 ve 1936 yurt bilgisi programı, 1948 yurttaşlık bilgisi programı, 1968 sosyal bilgiler dersi içinde yer alan yurttaşlık bilgisi programı, 1998 ilköğretim vatandaşlık ve insan hakları eğitimi programı ve 2010 vatandaşlık ve demokrasi eğitimi programı ile 2015 ve 2018 insan hakları yurttaşlık ve demokrasi dersi öğretim programları incelenmiştir. Veriler doküman incelemesi tekniği kullanılarak toplanmış, tümevarımsal içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonunda, Cumhuriyet’in ilan edildiği ilk yıllarda vatandaşların devlete karşı görev ve sorumluluklarına ağırlık verildiği, vatan ve millet sevgisi üzerinde durulduğu görülmüştür. Bireylerin yeni kurulan devlete uyum sağlamaları ve devletin ilkelerini benimsemeleri hedeflenmiştir. 2000’li yılların başında Avrupa Birliği’ne katılım sürecindeki siyasi şartları yerine getirmek amacıyla demokrasi ile insan hak ve özgürlüklerine ilişkin yapılan düzenlemelerin programlara yansıdığı belirlenmiştir.