Wybrane przykłady realiów biblijnych ze świata flory i fauny wprowadzone do przekładu Pisma Świętego przez św. Hieronima

W artykule przedstawiono problemy związane z oddaniem realiów biblijnych (realia biblica). Przedmiotem analizy jest kwestia przekładu przez św. Hieronima hebrajskiej nazwy rośliny קִיקָיוֹן (qîqājôn – rącznik pospolity) oraz hebrajskich nazw zwierząt ליִַשׁ (layiš – lew) i שָׁפןָ (šāpān – góralek). W przypadku terminu קִיקָיוֹן (qîqājôn), który użyty jest w Księdze Jonasza (4,6), św. Hieronim wybrał dla swego łacińskiego tłumaczenia nazwę hedera (bluszcz), co wywołało spore zamieszanie. Hebrajskie słowo ליִַשׁ (layiš), występujące w Księdze Hioba (4,11) przetłumaczył jako tygrys. Natomiast, jeśli chodzi o góralka, małe stworzenie biblijne (zob. Kpł 11,5; Pwt 14,7; Ps 104,18; Prz 30,26), które prawdopodobnie spotkał podczas pobytu w Ziemi Świętej, wprowadził kilka różnych identyfikacji: jako zająca, jeża, a nawet świnię. Przykłady te bardzo dobrze obrazują problemy, z jakimi św. Hieronim spotkał się przy doborze realiów biblijnych. Niniejszy artykuł jest próbą uporządkowania wszystkich istotnych informacji dotyczących identyfikacji wymienionych roślin i zwierząt. Autor artykułu po pierwsze analizuje teksty, w których Hieronim bronił swoich wyborów i odpowiadał na krytykę, a po drugie konfrontuje jego rozwiązania translatorskie z podejściem tłumaczy Septuaginty, informacjami o florze i faunie zawartymi w innych starożytnych źródłach oraz dorobkiem nauk przyrodniczych.