Roken en alcoholgebruik onder Nederlandse scholieren: Ontwikkelingen in de afgelopen twintig jaar

Samenvatting De afgelopen decennia is sterk ingezet op het terugdringen van tabaks- en alcoholgebruik onder jongeren. Monitoring is belangrijk om te toetsen of uitgezet beleid gepaard gaat met het gewenste resultaat. Met gegevens van het Peilstationsonderzoek Scholieren wordt onderzocht hoe het tabaks- en alcoholgebruik onder scholieren van twaalf tot en met zestien jaar tussen 1999 en 2019 veranderd is, met specifieke aandacht voor (1) verschillen naar geslacht en leeftijd, en (2) veranderingen in de populatiesamenstelling over tijd. Roken en alcoholgebruik zijn in deze periode sterk gedaald ( lifetime -prevalentie roken van 53,9% in 1999 naar 17,0% in 2019; lifetime-prevalentie alcoholgebruik van 71,9% naar 46,6%). De daling heeft zich vooral tot 2015 voorgedaan en lijkt sindsdien tot stilstand gekomen. De trends zijn voor jongens en meisjes vrijwel hetzelfde, maar de daling is voor jongere leeftijdsgroepen groter dan voor oudere leeftijdsgroepen. Ook na controle voor sociaal-demografische kenmerken bleef de daling in roken en alcoholgebruik bestaan. Daarnaast is het drinken van vijf glazen of meer bij één gelegenheid (bingedrinken) onder degenen die de afgelopen maand dronken van 64,1% in 2003 gestegen naar 70,6% in 2019. Een nieuwe impuls lijkt nodig om het gebruik van tabak en alcohol onder scholieren verder terug te dringen.